Πρέπει να κατανοήσει ο ελληνικός λαός ότι με πρόχειρες μαγκιές η χώρα δεν προχωρά.

Το πρόγραμμα που διαπραγματεύτηκε και έφερε στη χώρα ο κ. Αλέξης Τσίπρας είναι βαρύ. Εγινε βαρύτερο λόγω της αδράνειας που επέδειξε κατά το καταστροφικό επτάμηνο της διαπραγμάτευσης με τα πουκάμισα έξω. Αυτό πρέπει να το επισημαίνει η Ν.Δ. διαρκώς και για εκπαιδευτικούς λόγους. Πρέπει να κατανοήσει ο ελληνικός λαός ότι με πρόχειρες μαγκιές η χώρα δεν προχωρά, αλλά οπισθοδρομεί, ότι τα μεγάλα συνθήματα χωρίς πολλή δουλειά στο τέλος πληρώνονται στο γκισέ της εφορίας. Αλλά ταυτοχρόνως πρέπει να τιμήσει και την ψήφο της, που -και μπράβο της- για εθνικούς λόγους άθροισε με τον ΣΥΡΙΖΑ. Στον βαθμό που διαφωνεί με κάποια μέτρα, πρέπει να προτείνει ισοδύναμα. Οχι τα γενικά κι αόριστα, π.χ. «καταπολέμηση φοροδιαφυγής», που πουλούσαμε στους «κουτόφραγκους», αλλά κοστολογημένα μέχρις ευρώ.

Η επιστροφή της Νέας Δημοκρατίας στο Ζάππειο θα είναι καταστροφική. Μην ξεχνάμε ότι με τα «μαϊμού» ισοδύναμα που πρότεινε ο κ. Αντώνης Σαμαράς, κατά τη διάρκεια εκείνης της θλιβερής διετίας, χάθηκε το σημαντικότερο πλεονέκτημα άλλων χωρών που μπήκαν και βγήκαν γρήγορα από το μνημόνιο: η εθνική συναίνεση· όχι στο πρόγραμμα αλλά στη λογική. Η δημιουργική λογιστική που χρησιμοποίησε η Ν.Δ. -αυτή που θα μηδένιζε το έλλειμμα, χωρίς θυσίες, σε δύο χρόνια- νομιμοποίησε επί της ουσίας όλη την παλαβομάρα που διακινούσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Τα Ζάππεια έβαλαν την αστική βούλα στους τυχοδιωκτισμούς του κ. Τσίπρα· κατά κάποιον τρόπο τού άνοιξαν την πόρτα να γίνει τελικώς πρωθυπουργός.

Συνεπώς οι τσάμπα μαγκιές που ακούγονται στα τηλεπαραθύρια «ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε τα μέτρα και ο ΣΥΡΙΖΑ να τα ψηφίσει» είναι πολλαπλώς επιζήμιες. Βεβαίως και η Κ.Ο. του κυβερνώντος κόμματος έχει καθήκον να ψηφίσει όλους τους εφαρμοστικούς νόμους· εδώ κάναμε κοτζάμ εκλογές για να απαλλαγεί ο κ. Τσίπρας από τους αντιμνημονιακούς που θα υπονόμευαν στη Βουλή την εφαρμογή του προγράμματος. Ομως και τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ευθύνη να ξεπεράσουν τον παλιό τους εαυτό, να δείξουν ότι κάτι διαφορετικό γίνεται στην Ελλάδα, ότι για πρώτη φορά τα τελευταία πέντε χρόνια αλλάζουμε για να μη βουλιάξουμε.

Σε ό,τι δε αφορά την αντιπολιτευτική θέρμη, ας μη βιάζονται τα στελέχη της Ν.Δ. Δεν προλαβαίνουν να την εκτονώνουν. Η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα έχει πληθώρα μπουμπουκιών, που σίγουρα θα τα κάνουν ρόιδο. Τα στελέχη της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ, του Ποταμιού θα χρειαστούν όλη την ενέργεια για να επισημαίνουν τα πολλά λάθη και παραλείψεις που θα κάνουν οι υπουργοί της δεύτερης φοράς. Μην τη σπαταλήσουν και πάλι σε αδιέξοδους αντιμνημονιακούς ανταρτοπολέμους...

Στην κυβέρνηση αντί να ασχοληθούν με το πώς θα αμβλύνουν τις συνέπειες συνεχίζουν τις ψευδολογίες .

Τις πραγματικές καταιγίδες των ημερών που άλλοτε λειτουργούν ευεργετικά και άλλοτε προκαλούν καταστροφές θα ακολουθήσει η φοροκαταιγίδα που προκαλεί μόνο βλάβες με ισοπεδωτικές επιλογές και ένα ιδιότυπο μίσος κατά πάντων. Η προχειρότητα και η ιδεοληψία της κυβέρνησης με τις ρυθμίσεις του τρίτου Μνημονίου μάς επιφυλάσσουν έναν βαρύτατο λογαριασμό που εκτός από άδικος είναι εν πολλοίς και παράλογος.

Ακόμη χειρότερα πρόκειται για ένα σχέδιο φοροεπιδρομής που δεν βγαίνει καθώς οι απαιτήσεις του ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια αντοχής εκείνων που καλούνται να σηκώσουν το βάρος. Οι ειδικοί μάλιστα επιμένουν ότι η αρχιτεκτονική του νέου βάναυσου πακέτου θα συντρίψει την οικονομική δραστηριότητα και αθροιστικά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συμβάλει στην προσδοκώμενη αύξηση των εσόδων στα κρατικά ταμεία.

Με την ιδεολογική εμμονή της, σε συνδυασμό με τον λαϊκισμό και ενίοτε τα ασύστολα ψεύδη, η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει ένα τέρας που δεν πρόκειται να αφήσει την οικονομία να αναπνεύσει και την κοινωνία να ορθοποδήσει. Αν αθροιστούν οι υποχρεώσεις από τώρα και έως το τέλος του έτους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τα νούμερα προκαλούν ίλιγγο και καθίσταται σχεδόν επικίνδυνη κάθε πρόβλεψη για την έκβαση αυτού του μαραθώνιου υποχρεώσεων.

Την ίδια στιγμή στην κυβέρνηση αντί να ασχοληθούν με το πώς θα αμβλύνουν τις συνέπειες συνεχίζουν τις ψευδολογίες με δήθεν εναλλακτικά σχέδια που δεν υπάρχουν πουθενά και με τις επιλογές τους φρενάρουν κάθε πιθανότητα να ξεφύγουμε από τη στασιμότητα. Το μόνον που κατάφερε η κυβέρνηση έως τώρα με ξεχωριστή επιτυχία είναι να επιστρέψουν οι επίορκοι στο Δημόσιο και να ανοίξουν οι φυλακές.

Σε όλα αυτά αν συνυπολογισθούν οι επερχόμενες μειώσεις μισθών και συντάξεων, τότε θα έχουμε την πλήρη αντιστροφή των δεδομένων σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε στην πράξη ακριβώς έναν χρόνο πριν.

Οι σχεδιαζόμενες αλλαγές στο Ασφαλιστικό και στη φορολογία μάς ξαναφέρνουν αρκετά χρόνια πίσω. Δυστυχώς η χώρα ακριβώς την ώρα που έμπαινε στη φάση της σταθερότητας και ανάκαμψης ξαναβρέθηκε στο έλεος της καταιγίδας που μαίνεται ακόμη και ουδείς μπορεί να εκτιμήσει πότε θα κοπάσει.

Ψέματα. Δεν παίρνουν σπίτια. Οι κομμουνισταί παίρνουν τις συντάξεις.

Σύμφωνα με τον συντηρητικό, αστικό μύθο «θα έρθουν οι κομμουνισταί να σας πάρουν τα σπίτια». Ψέματα. Δεν παίρνουν σπίτια. Οι κομμουνισταί παίρνουν τις συντάξεις. Βεβαίως η πρόθεση να περικοπούν όσες βρίσκονται στον προθάλαμο της πλουτοκρατίας, δηλαδή όσες είναι πάνω από χίλια ευρώ, δεν είναι εντελώς κομμουνιστική. Είναι κομμουνιστοδεξιά. Εξηγούμε: στη διανομή του χρήματος υπάρχει ισότητα. Θα παίρνουν όλοι τα ίδια, θα παίρνουν όλοι από λίγα. Στην καταβολή εισφορών υπήρξε ανισότητα. Κάποιοι έδωσαν πολλαπλάσιες εισφορές. Πρόκειται για όσους εργάστηκαν επί σαράντα χρόνια, όσους απέφυγαν τα μαύρα εισοδήματα, όσους δεν  ανήκαν σε ομάδα προνομιούχων.

Θεωρητικά η ιδέα της αναδιανομής είναι υπέροχη. Βάζουν οι ευκατάστατοι κάτι παραπάνω, βάζουν οι πτωχοί κάτι λιγότερο αλλά όλοι έχουν πρόσβαση σε γιατρούς και φάρμακα, όλοι εισπράττουν μια αξιοπρεπή σύνταξη. Είναι μάλιστα αποδεκτό ότι εκείνοι που πλήρωσαν πολλά, θα πάρουν παραπάνω. Τα σενάρια που ακούγονται (αυτά που διαψεύδονται από τον αρμόδιο υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο) αφορούν οριζόντιες περικοπές, δηλαδή «όποιος παίρνει πάνω από χίλια, θα του κόψουμε το 11%». Με αυτόν τον τρόπο θα σωθεί το σύστημα.

Είναι περισσότερο από προφανές ότι η κομμουνιστοδεξιά είναι ανήθικη και αδίστακτη μπροστά στην αδικία. Τι εννοούμε. Δεν είναι ίδια όλα τα «χιλιάρικα και κάτι». Κάποιοι παίρνουν σύνταξη πριν ακόμη εμφανίσουν την πρώτη ρυτίδα. Οι συνταξιούχοι της Ολυμπιακής για παράδειγμα, εργάστηκαν ελάχιστα χρόνια και αντί να τοποθετηθούν σε θέσεις στο δημόσιο όταν φαλίρισε η εταιρία, έλαβαν εξωφρενικά υψηλές συντάξεις. Εξωφρενικά υψηλό ποσό είναι αυτό που δεν ανταποκρίνεται στις εισφορές, δεν ανταποκρίνεται στην ηλικία. Δεν νοείται η σαραντάρα αεροσυνοδός που πήρε σύνταξη καταχρηστικά να συγκρίνεται με τον εξηνταπεντάρη έμπορο που πλήρωσε ένσημα επί τέσσερις δεκαετίες. Δεν νοείται γενικώς να παίρνουν σύνταξη υγιή άτομα νεαρής ηλικίας_ τελεία και παύλα.

Γενικώς στην κομμουνιστοδεξιά το κράτος παίρνει τα χρήματα από τους δήθεν προνομιούχους για να τα διανείμει κατά το δοκούν, όπως στις αγροτικές συντάξεις. Να αποσαφηνίσουμε όμως κάτι. Δεν είναι αγρότισσα όποια γυναίκα τάιζε τις κοτούλες της στο χωριό, δεν νοείται να έχουν απαιτήσεις όσοι ουδέποτε πλήρωσαν ένα ένσημο. Πράγματι, είναι υπερβολικά χαμηλή η αγροτική σύνταξη σε αληθινά νούμερα_ με τριακόσια ευρώ δεν βγαίνει ο μήνας. Είναι όμως χαριστικά τριακόσια ευρώ, έτσι, για το τίποτα. Οι μεταρρυθμίσεις λοιπόν γίνονται υπέρ εκείνων που δεν πλήρωσαν ποτέ ταμείο ή πλήρωσαν για ελάχιστα χρόνια, οι μεταρρυθμίσεις γίνονται σε βάρος των κορόιδων που χαρακτηρίζονται «πλούσιοι».

Τι θέλουμε να πούμε. Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού δεν σηκώνει μονοκοντυλιές, δεν σηκώνει γενικεύσεις. Χρειάζεται κέντημα, περίπτωση την περίπτωση, ομάδα την ομάδα. Διαφορετικά θα καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι οι κομμουνισταί θα πάρουν και τα σπίτια και τις γυναίκες των καλών ανθρώπων.   

Ηρθε η ώρα του λογαριασμού

Τώρα που τα προεκλογικά ψεύδη αποκαλύπτονται με θόρυβο και έρχεται η ώρα του λογαριασμού σε όλους και για όλα, θα φανεί στην πράξη πόσο και τι αντέχει η κοινωνία που πήγε χαλαρά στις κάλπες ή αδιαφόρησε απέχοντας επιδεικτικά από τις εκλογές. Εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι οι πολίτες εμπιστεύτηκαν τον πρωθυπουργό, που απέφυγε προεκλογικά τις κακές λέξεις μνημόνιο και άλλα συναφή, αλλά όλα ήταν γνωστά και δικαιολογίες δεν υπάρχουν.

Ο κ. Τσίπρας ζήτησε και έλαβε εντολή να υλοποιήσει ένα σκληρό μνημόνιο το οποίο ακόμη διαλαλεί απλώς ως συμφωνία και συνεχίζει να υπόσχεται ένα δήθεν παράλληλο πρόγραμμα που δεν υπάρχει και κυρίως δεν μπορεί να υλοποιηθεί διότι λεφτά δεν υπάρχουν.

Μέσα στις επόμενες ημέρες και λίγες εβδομάδες θα ξεδιπλωθεί πλήρως το τιμολόγιο των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η χώρα έναντι των δανειστών και η κυβέρνηση δεν μπορεί παρά να τις υλοποιήσει χωρίς περιστροφές καθώς οι πιεστικές ανάγκες δεν επιτρέπουν πια ολιγωρίες. Το ερώτημα βεβαίως που μένει να απαντηθεί στην πράξη είναι αν η κοινωνία θα αντέξει να σηκώσει αυτόν τον βαρύ λογαριασμό και ως εκ τούτου αν η κυβερνητική πλειοψηφία μείνει σταθερή σε αυτήν την επώδυνη δοκιμασία που δεν γνώρισε στην προηγούμενη περίοδο των ψευδαισθήσεων.

Τότε ζούσαν με τα ολίγα που είχαν μαζέψει οι προηγούμενοι και έσπρωχναν τον χρόνο μέχρι να έλθει η στιγμή της αποκάλυψης, αλλά η... τετραετία τους κράτησε μόλις επτά μήνες. Το πόσο θα κρατήσει η... δεύτερη τετραετία θα εξαρτηθεί απολύτως από την αποφασιστικότητα των τριών πρώτων μηνών καθώς ο χρόνος για την παρούσα κυβέρνηση μετρά αθροιστικά.

Η υφιστάμενη κυβερνητική πλειοψηφία δεν μπορεί ούτε να συμπληρωθεί ούτε να επεκταθεί με δάνειες δυνάμεις από το ΠΑΣΟΚ ή το Ποτάμι όπως σιγοψιθυρίζουν ορισμένοι στον ΣΥΡΙΖΑ. Τα συγκεκριμένα κόμματα είναι προφανές ότι μπορούν να επιβιώσουν ή και να ανασυνταχθούν για καλύτερες μέρες μόνο στην αντιπολίτευση και κάθε άλλη σκέψη μοιάζει αυτοκαταστροφική.

Πέρα όμως από τους υπολογισμούς των κομμάτων για το μικροσυμφέρον τους, σημασία έχει η πορεία του τόπου και αυτή δεν μπορεί να χωρέσει σε ασκήσεις πολιτικής επιβίωσης του ενός ή του άλλου. Ο μονόδρομος αυτής της περιόδου δεν αφήνει περιθώρια σε κανέναν και δυστυχώς αν δεν αντέξουμε οι καταστροφές είναι μπροστά μας.

Ο ελληνικός λαός, ψηφίζοντας μέσα σε συνθήκες πόλωσης ή απέχοντας, έχασε προχθές μια μεγάλη ευκαιρία.

Είναι καλό να το θυμόμαστε αυτό μερικές μέρες μόλις από τις πρόσφατες εκλογές, καθώς δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν ότι η νωπή λαϊκή εντολή δεν δίνει σε κανέναν το δικαίωμα της αμφισβήτησής της. Ηταν λοιπόν σωστή η εκλογική επιλογή του ελληνικού λαού; Πέντε περίπου χρόνια από το ξέσπασμα της βαθιάς οικονομικής κρίσης, κουρασμένοι, εξουθενωμένοι και απογοητευμένοι οι Ελληνες πολίτες ανέθεσαν, τον περασμένο Γενάρη, τη διακυβέρνηση της χώρας στην πιο παράξενη κυβερνητική συμμαχία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, τη συμμαχία κομμάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς και της ακροδεξιάς. Ο λόγος απλός: τα δύο κόμματα συγκρότησαν «αντιμνημονιακό» μέτωπο και υποσχέθηκαν την κατάργηση των δανειακών συμβάσεων και τη διαγραφή των χρεών της χώρας.

Σήμερα, οκτώ μήνες μετά τις εκλογές εκείνες, η χώρα βρίσκεται σε πολύ δυσμενέστερη οικονομική κατάσταση, δεσμευμένη με τους όρους ενός ακόμη μνημονίου, αφού μάλιστα η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων εξέφρασε ενδιάμεσα με δημοψήφισμα την καθαρή αντίθεσή της σε μια τέτοια εξέλιξη. Την περασμένη Κυριακή, ωστόσο, η απόφαση του ελληνικού λαού ήταν πανομοιότυπη με αυτήν του Γενάρη. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ έλαβαν εντολή για τη συνέχιση της διακυβέρνησης της χώρας.

Οσοι σκέφτηκαν να δικαιολογήσουν την ψήφο αυτή πιστεύοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πάρει το μήνυμα από τα λάθη του προηγούμενου οκταμήνου, διαψεύστηκαν ήδη με τον ορισμό του νέου υπουργικού σχήματος. Εσωκομματικές ισορροπίες και τακτοποιήσεις, που χώρεσαν ακόμα και ρατσιστικές, αντισημιτικές θέσεις! Ούτε και μπορούν να σταθούν στα σοβαρά «απόψεις» που θέλουν να εφαρμόσουν πιο αποτελεσματικά το μνημόνιο τα κόμματα που το υπέγραψαν, αφού τα κόμματα αυτά δήλωσαν ότι η υπογραφή τους είναι προϊόν εκβιασμού, ότι δεν το πιστεύουν, τη στιγμή μάλιστα που η υπερψήφιση του μνημονίου οφείλεται στη στάση της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης.

Ο ελληνικός λαός, ψηφίζοντας μέσα σε συνθήκες πόλωσης ή απέχοντας, έχασε προχθές μια μεγάλη ευκαιρία. Να δώσει τη δυνατότητα στις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της χώρας, μετά την κατάρρευση όλων των αντιμνημονιακών αυταπατών, να προχωρήσουν στη συγκρότηση μιας ευρύτατης πολιτικά κυβέρνησης, στηριγμένης στη μεγάλη φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία των πολιτών. Μιας κυβέρνησης ικανής να προχωρήσει με συναινετικό τρόπο στην υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας, αλλά και των ριζικών μεταρρυθμίσεων που μπορεί να οδηγήσουν την Ελλάδα στον δρόμο της ανάπτυξης.

Εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια.

Στη μακρά παράδοση λαϊκισμού, που ανθεί στον τόπο μας και διατρέχει οριζοντίως και καθέτως το πολιτικό σύστημα, κανονικά δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει ό,τι κι αν συμβαίνει. Σε μια κοινωνία που αρέσκεται στα παραμύθια και τρέφεται από αυτά, δεν μπορεί να θεωρείται παράδοξο το αποτέλεσμα των εκλογών με τις πολλές επιμέρους παραμέτρους αντιφατικότητας που περικλείει.

Στη χώρα που οι εκλογές γίνονται πιο συχνά από τα ντέρμπι στο ποδόσφαιρο, όλα μπορούμε να τα δούμε και είναι προφανές ότι το μέλλον προδιαγράφεται συναρπαστικό. Αν για κάτι δεν χωρά αμφιβολία, είναι πως ο κ. Αλέξης Τσίπρας αποτελεί τον μεγάλο νικητή σε αυτό το επεισόδιο του πολιτικού παιχνιδιού, καθώς ό,τι ζήτησε το πήρε και ό,τι δεν ήθελε του προέκυψε ως δώρο. Κέρδισε με άνεση και τιμώρησε χαλαρά τους εσωκομματικούς του αντιπάλους.

Το αστείο της υποθέσεως είναι ότι ο κ. Τσίπρας βγήκε νικητής τον περασμένο Ιανουάριο υποσχόμενος ότι θα σκίσει τα Μνημόνια και θα εφαρμόσει μια πολιτική παροχών προς πάσα κατεύθυνση. Επτά μήνες μετά και με όσα τερατώδη μεσολάβησαν, πήρε πάνω-κάτω τα ίδια ποσοστά για να εφαρμόσει το Μνημόνιο που ίδιος υπέγραψε, αλλά δεν είναι και του γούστου του. Εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια όχι για τη μετάλλαξη του πολιτικού αρχηγού αλλά για τη στάση του εκλογικού σώματος που ενέκρινε με τη στάση του δύο εντελώς διαφορετικά σχέδια που μεταξύ τους υπάρχει χάος.

Κάπως έτσι διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό και τώρα είναι η ώρα του κ. Τσίπρα να αποδείξει αν εννοεί τη στροφή που πήρε αργά και βασανιστικά, αλλά πάντως με απόλυτη κυριαρχία και άνεση που ούτε ο ίδιος είχε φανταστεί. Εφεξής δεν υπάρχουν άλλοθι και προφάσεις για κανέναν. Ούτε για τον πρωθυπουργό και την πολιτική του ούτε όμως και για τους πολίτες που του έδωσαν την εντολή να κυβερνήσει εν λευκώ και με τις συνεργασίες που επιθυμούσε και διακήρυξε σε όλους τους τόνους πριν από την προσφυγή στις κάλπες. Βεβαίως το κοντέρ σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μηδενίζει, όπως ίσως εσφαλμένα εικάζουν ορισμένοι, αλλά συνεχίζει να... γράφει σωρευτικά για όλους και για όλα.

Οι εκλογές τελείωσαν. Η οικονομική κρίση όχι.

Πόσο διαφορετικά μπορούν να είναι τα πράγματα σε οκτώ μήνες. Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές τον Ιανουάριο, το πέτυχε με τον ενθουσιασμό των ψηφοφόρων. Το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης παρακολουθούσε με τρόμο. Οι οικονομικές αγορές έτρεμαν. Ολη η ευφορία είχε ήδη εξαφανιστεί μέχρι τη χθεσινή ψήφο. Ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε, αλλά η συμμετοχή ήταν μικρή και η διάθεση μουδιασμένη. Οι αγορές δεν ανησυχούν πια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα προκαλέσει μια πανευρωπαϊκή εξέγερση ενάντια στις περικοπές δαπανών ή ότι θα μπορούσε να διαλύσει τη νομισματική ένωση φεύγοντας από την Ευρωζώνη.

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για την Ελλάδα από τις αγορές, τουλάχιστον για τώρα. Ο Τσίπρας αντελήφθη γρήγορα ότι δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει τρεις προεκλογικές δεσμεύσεις του Ιανουαρίου: να δώσει τέλος στη λιτότητα, να βάλει την οικονομία στον δρόμο της ανάκαμψης και να παραμείνει στο ευρώ. Πέτυχε μόνο έναν από αυτούς τους στόχους, την παραμονή στο ευρώ, αλλά με υψηλό τίμημα.

Ολα τα μεγάλα κόμματα δεσμεύτηκαν ότι θα συνεχίσουν με το πρόγραμμα διάσωσης το οποίο διαπραγματεύτηκε ο Τσίπρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ τα πήγε τόσο καλά ώστε μπορεί να δημιουργήσει έναν βιώσιμο συνασπισμό, χωρίς να χρειαστεί νέα προσφυγή στις κάλπες και άρα απομακρύνει ένα εμπόδιο για την Ελλάδα εν όψει της πρώτης αξιολόγησης για το νέο πρόγραμμα πριν από το τέλος του χρόνου.

Ο Τσίπρας θα εντείνει τις πιέσεις για ελάφρυνση του χρέους τώρα που έχει νωπή εντολή και ελπίζει ότι η Ελλάδα μπορεί να αρχίσει να ανακτά το έδαφος που έχασε την τελευταία εξαετία. Θα υποστηρίξει ότι λιγότερο ασφυκτικά μέτρα λιτότητας θα επιταχύνουν αυτήν τη διαδικασία, μια φράση που δεν θα βρει πολλούς υποστηρικτές στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ ή τη Γερμανία.

Υπάρχει ο κίνδυνος οι συνθήκες λιτότητας να παραμείνουν σε πλήρη ισχύ και η ελάφρυνση του χρέους να είναι πολύ λιγότερο γενναιόδωρη από ό,τι ελπίζει ο Τσίπρας. Θα χρειαστεί μια πάρα πολύ ισχυρή και ταχύτατη ανάκαμψη της Ελλάδας για να πετύχει τους αισιόδοξους αναπτυξιακούς στόχους και τη μείωση του ελλείμματος που εμπεριέχονται στη συμφωνία. Οπότε υπάρχει η πιθανότητα να μην επιτευχθούν και άρα να υπάρξει μεγαλύτερη πίεση για νέες περικοπές. Αυτό θα σημάνει ότι η Ελλάδα θα βρεθεί και πάλι στα πρωτοσέλιδα για τους λάθος λόγους. Οι εκλογές τελείωσαν. Η οικονομική κρίση όχι.

Τώρα τρέχει και δεν φτάνει.

Η πείρα είναι ακριβό εμπόρευμα. Ή με τα χρόνια αποκτάται ή με τις δοκιμασίες που μας επιφυλάσσει η ζωή. Αλλά ακόμη κι όταν αποκτηθεί, μόνο από μελλοντικά στραβοπατήματα μπορεί να σε προστατεύσει. Για τα ήδη διαπραχθέντα, η ζημιά δεν παραγράφεται.

Ο Αλ. Τσίπρας ξεκίνησε με την ψευδαίσθηση ότι το χαρτί της «διαφθοράς και της διαπλοκής» αγγίζει όλους τους άλλους εκτός απ’ αυτόν και την παρέα του. Τα όσα περί Κατρούγκαλου αποκαλύφθηκαν δεν τον συνέτισαν. Το κύμα των συντρόφων, συζύγων, εξαδέλφων και λοιπών συγγενών που εφόρμησαν μετεκλογικά σε θέσεις και αξιώματα δεν τον προβλημάτισε. Ούτε και η περίπτωση Χαϊκάλη. Η καραμέλα της «ηθικής υπεροχής» δεν έλεγε να ξεκολλήσει από το στόμα του. Και δυστυχώς κανείς, ούτε ο «μέντορας» του, δεν του είχε πει πως όταν μένεις σε τζαμαρία δεν πετροβολάς το σπίτι του γείτονα.

Τώρα τρέχει και δεν φτάνει. Διαμαρτύρεται για την περίπτωση Φλαμπουράρη που όμως αποδοκιμάζεται ακόμη και από συντρόφους του. Κατηγορεί τα «συστημικά» ΜΜΕ αυτός που ακόμη και δημοσιογραφικά σκουπίδια σπεύδει να τιμήσει με την παρουσία του. Επισείει καθημερινά τη λίστα Λαγκάρντ, καμαρώνει για τις δηλώσεις του Φαλτσιανί, αλλά κάνει το κορόιδο για την παρουσία στη λίστα φερόμενων ως «γνωστών» του ή για το πιεστικό και καθημερινό πλέον ερώτημα ως προς το πού, πώς και με ποιους πέρασε τις διακοπές του.

Δεν είναι μόνο η λίστα Λαγκάρντ που έχει ανοίξει (και πάντως όχι από τον ΣΥΡΙΖΑ), είναι και ο ασκός του Αιόλου. Και ο Αίολος δεν είναι Φαλτσιανί για να κάνει επιλεκτικές δηλώσεις, παίρνει σβάρνα όποιον βρει μπροστά του. Δεν ξεχωρίζει τους απλούς συμβούλους της μιας πλευράς από τους «μέντορες» και τα ρουσφέτια της άλλης. Κι έχει και την κακή συνήθεια να συγκρίνει περιπτώσεις και να βγαίνει τελικά χαμένος εκείνος που είναι στην εξουσία μόνο επτά μήνες. Γιατί αν μέσα σ’ ένα επτάμηνο έχεις διαπράξει τα όσα ξεβράστηκαν από τον ασκό, φαντάσου τι θα γινόταν αν ήσουν εσύ 40 χρόνια στην εξουσία.

Γι’ αυτό, έστω και καθυστερημένα, ξανακλείστε τον ασκό. Ολοι. Γιατί οι άνεμοι που απλόχερα σκορπίζει την απλώνουν παντού τη λάσπη.

Ο μονόδρομος

Σίγουρα ήταν καλύτερη, από απόψεως ενδιαφέροντος, η τηλεαναμέτρηση των δύο σε σχέση με εκείνη των επτά. Και θα είναι κι ευτύχημα αν η ίδια πρακτική εφαρμοστεί, βελτιωμένη ενδεχομένως, και στο μέλλον. Υπό την προϋπόθεση, όμως, πως όλοι εμείς προς χάρη των οποίων διεξάγεται η τηλεμαχία γνωρίζουμε τι μπορούμε να περιμένουμε απ' αυτή την ενημερωτική διαδικασία.

Δυστυχώς δεν βρισκόμαστε στις προ του 2010 εποχές όπου οι πολιτικοί είχαν την πολυτέλεια να υπόσχονται (κακώς) λαγούς με πετραχήλια κι εμείς το θράσος (κάκιστα) να ζητάμε από τον έναν να πλειοδοτεί έναντι του άλλου για να κερδίσει την ψήφο μας. Τώρα βρισκόμαστε στη φάση που αναγκαστικά κινούμαστε στο πλαίσιο του αυτονόητου, που δεν είναι άλλο από το Μνημόνιο και την υποχρέωση εφαρμογής του.

Βεβαίως και δικαιούμαστε αλλά και οφείλουμε ν' αγωνιούμε για την ανεργία, την υπερφορολόγηση, την οικονομική ασφυξία, την επάνοδο σε φυσιολογικούς και ομαλούς ρυθμούς ζωής. Αλλά οφείλουμε και να ξέρουμε ότι σ' αυτήν τη φάση κανένας δεν μπορεί να μας υποσχεθεί κάτι περισσότερο από την ταχύτερη δυνατή εφαρμογή του Μνημονίου. Η μόνη σοβαρή προεκλογική υπόσχεση είναι αυτή και καμία άλλη. Ή, σωστότερα, οι όποιες άλλες υποσχέσεις εξαρτώνται αναγκαστικά από την τήρηση ή μη των μνημονιακών δεσμεύσεων.

Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία πως και ο Τσίπρας, και ο Μεϊμαράκης, αλλά και όλοι ανεξαιρέτως οι πολιτικοί αρχηγοί είναι ειλικρινείς όταν λένε ότι θέλουν να μειώσουν την ανεργία, να μας βγάλουν από τα μνημόνια, να βελτιώσουν το βιοτικό μας επίπεδο, να μας οδηγήσουν σε καλύτερες μέρες. Σίγουρα το θέλουν. Αλλά το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Είναι ποιοι το μπορούν. Και την Κυριακή σ' αυτό ακριβώς το ερώτημα καλούμαστε όλοι (και ο καθένας μας χωριστά) ν' αποφανθούμε.

Κοντολογίς, για να υπερβούμε την κρίση θα πρέπει την Κυριακή ν' αναδείξουμε κυβέρνηση που θα παρέχει, πρώτον, τα ισχυρότερα δυνατά εχέγγυα ανταπόκρισης στις μνημονιακές μας υποχρεώσεις και, δεύτερον, τη βάσιμη προοπτική επανάκτησης της αξιοπιστίας της χώρας και κατ' επέκταση προσέλκυσης επενδύσεων και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Λυπάμαι αν η διαδικασία δεν είναι αρκούντως επαναστατική, αλλά δυστυχώς ούτε σοβαρούς επαναστάτες διακρίνω στον πολιτικό μας κόσμο αλλά ούτε και επαναστατικές πλειοψηφίες στο εκλογικό μας σώμα. Και το Μνημόνιο, όπως κι ο Τσίπρας παραδέχτηκε, είναι μονόδρομος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ξαναπαίζει το χαρτί της πόλωσης και της ρήξης αδιαφορώντας για την επόμενη μέρα.

Στην τελική ευθεία από σήμερα. Πέντε και μία όπως λέγαμε μετρώντας αντίστροφα τον χρόνο για το απολυτήριο από τον στρατό. Και στον ΣΥΡΙΖΑ ο καθένας, και του αρχηγού περιλαμβανομένου, με την τρέλα του. Ο Βούτσης «βλέπει» δυνατότητα κυβερνητικής συνεργασίας με τον Λαφαζάνη, ο Φίλης «βλέπει» εφικτή την αυτοδυναμία κι ο Τσίπρας κάνει πως δεν βλέπει ότι κι ο ΣΥΡΙΖΑ που του απέμεινε μετά την αποχώρηση των λαφαζανικών «μαγαζί υπό διάλυση είναι». Ας ρίξει μια ματιά να δει τι λένε (ή ν' αναλογιστεί γιατί δεν μιλάνε) ο Τσακαλώτος και όσοι άλλοι του απέμειναν από την ομάδα των «53» και ίσως να προσγειωθεί στην πραγματικότητα.

Ποια είναι αυτή; Μα φυσικά ότι για τον Τσίπρα τα ψέματα έχουν ούτως ή άλλως τελειώσει. Ακόμη και να κερδίσει τις εκλογές θα υποχρεωθεί να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τη Γεννηματά και τον Θεοδωράκη, που σημαίνει ότι μαγκιές, μεγαλοστομίες και λάσπη τέλος. Αν μη τι άλλο, μια στοιχειώδης σοβαρότητα θα είναι υποχρεωτική. Κι αυτό δεν ξέρω πόσοι και ποιοι από την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ (περιλαμβανομένου και του ίδιου του Τσίπρα) το αντέχουν, όταν επί επτά μήνες Φλαμπουράρης, Δρίτσας, Βούτσης, Τασία και λοιπές αριστερές δυνάμεις αποδείκνυαν ότι η σοβαρότητα δεν είναι από τα πεδία στα οποία έχουν ελπίδες να διακριθούν.

Δυστυχώς, ο ΣΥΡΙΖΑ ξαναπαίζει το χαρτί της πόλωσης και της ρήξης αδιαφορώντας για την επόμενη μέρα. Κι αυτή είναι μια πρακτική που δεν προμηνύει αισιόδοξες προοπτικές. Οταν ντοπάρεις τους βουλευτές σου και τους οπαδούς σου με την εμμονή ότι όλοι οι άλλοι είναι διαβλητοί και ύποπτοι και υπηρετούν αντιλαϊκά συμφέροντα, έχεις δυναμιτίσει ήδη την όποια σοβαρή προσπάθεια ενδεχόμενης μετεκλογικής κυβερνητικής συνεργασίας.

Αλλά, όπως επί πέντε χρόνια ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ αδιαφορούσε για το αν αυτό το συνονθύλευμα που αποκαλούσε «κόμμα» ήταν ικανό ν' αντιμετωπίσει σοβαρά κυβερνητικά προβλήματα χωρίς να διαλυθεί, έτσι και τώρα λίγο τον απασχολεί η επόμενη μέρα. Η πολιτική λογική ήταν και παραμένει η ίδια, «βλέποντας και κάνοντας». Κι αν του το επιτρέψουμε, εκεί θα μας ξαναπάει. Γιατί μόνο μέσα από την πόλωση και τη ρήξη μπορεί να υπάρχει στην πολιτική.

Παλιά μου τέχνη κόσκινο...

Στα μετα­πολιτευ­τικά προεκλογικά χρονικά έχουν ειπωθεί κάθε είδους ψεύδη. Τόσα, ώστε η ψευδολογία ν' ανακηρύσσεται σε μια από τις σταθερές αλήθειες. Εχουν διαστρεβλωθεί, με τους πιο απίθανους και πιθανούς τρόπους δηλώσεις, θέσεις και απόψεις για ψηφοθηρικούς λόγους.

Αυτό, όμως, που επιχειρείται με την «ψευτομαγκιά» και δήθεν «λαϊκότητα» του Β. Μεϊμαράκη, μάλλον, ξεπερνά τα όρια του αυτονόητου και κεκτημένου πολιτικού πολιτισμού. Και δεν εννοούμε τους ανοίκειους (λίαν επιεικώς) προσωπικούς χαρακτηρισμούς για τον αντίπαλό του. Με άλλοθι την επίκληση ενός δήθεν αυθορμητισμού, όπου όλα μπορούν να διαπερνούν το έρκος των οδόντων και μετά... άλλα λόγια ν΄ αγαπιόμαστε.

Αυτή η ρητορεία (και νεοαμερικανική επικοινωνιακή τακτική αλά Τραμπ) παραπέμπει σ' έναν αυλικό τζουτζέ (γελωτοποιό) που εξόργιζε με τις ξεδιαντροπιές του. Σκαρφιζόταν πάντα μια πιο ηχηρή για να δικαιολογήσει (καλύψει) την προηγούμενη. Μέχρι που έφθασε στο σημείο να θωπεύσει τα οπίσθια του βασιλιά.

Αντιμέτωπος με τις συνέπειες, διέπραξε ακόμη μεγαλύτερη αναίδεια:

-Ω, συγνώμη, μεγαλειότατε, είπε. Νόμισα ότι ήταν η βασίλισσα!

Η ανεκδοτολογική παράδοση έχει happy end. Αλλά τζουτζές ήταν αυτός, όχι πολιτικός αρχηγός που διεκδικεί να πάρει τη μοίρα του λαού στα χέρια του.

Ο υποψήφιος πρωθυπουργός, λοιπόν, πριν ακόμη αρχίσει η προεκλογική εκστρατεία φρόντισε να καταγγείλει τον Τσίπρα ως ψευτράκο και για πολιτική αλητεία. Το «παιδί» φασιστίζει, φέρνει προς δικτάτορα και παίζει με τη χώρα! Εντάξει, άπαξ και προεκλογικώς «έξεστιν ασχημονείν...».

Συνέχισε, όμως, λάβρος όλο το επόμενο διάστημα, υπό τα εγκώμια και τις ιαχές των πάλαι ποτέ εισαγγελέων κατά «του εθνολαϊκισμού της Αριστεράς», ακολουθώντας την τακτική του τζουτζέ. Βήμα βήμα από το πονηρούλης, αριστερούλης, αυτοφωράκιας και τα συναφή κουτσαβάκικα έφθασε και στο αρχικώς ανομολόγητο: την εθνοκαπηλία (παλιά μου τέχνη κόσκινο για τη Δεξιά).

Ετσι, στο debate των πολιτικών αρχηγών εμφάνισε τον ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο να αγνοεί ότι υπάρχουν «θαλάσσια σύνορα», αλλά και επικίνδυνο να... χάσει «κανένα νησάκι». Η (ατυχής) φράση Τσίπρα ότι «η θάλασσα δεν έχει σύνορα», με το κοινής λήψης περιεχόμενο ότι στο νερό δεν υπάρχουν σταθερές πύλες εισόδου - εξόδου, μπάρες και συνοριακά φυλάκια, όπως στη στεριά, μεταλλάχθηκε: δεν υπάρχουν (θαλάσσια) σύνορα!

Το νέο, επί του προκειμένου, είναι ότι οι συνήθεις έμποροι του πατριωτισμού βρήκαν νέα πελατεία. Η νυν και αεί «πατριωτική» δεξιο-λογία υιοθετήθηκε επισήμως από ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και ΚΚΕ (παρακαλώ). Ομόφωνα στιγμάτισαν τον Τσίπρα, που αγνοεί την ύπαρξη θαλάσσιων συνόρων! Τι να θαυμάσεις και τι να οικτίρεις...

Καθαρά λόγια

Και πάνω που αρχίζεις να ελπίζεις ότι μπορεί και να το αποφάσισε να σοβαρευτεί επιτέλους ο πρώην αριστερός πρωθυπουργός, σπεύδει εκείνος και σε διαψεύδει, το ξαναγυρίζει στην επιδίωξη της αυτοδυναμίας και σε κουφαίνει διακηρύσσοντας ότι «δύο έδρες παραπάνω από τον Γενάρη θέλω για να μη χρειάζομαι δεκανίκια για να κυβερνήσω».

Κι εδώ είναι που και η επιστήμη σηκώνει τα χέρια. Διότι τι να πρωτοσκεφτείς και τι να υποθέσεις; Πως ο Τσίπρας εξακολουθεί και ζει με την ψευδαίσθηση ότι η αυτοδυναμία είναι ακόμη εφικτή ή πως έτσι και πιάσει τους 151 δεν χρειάζεται συμμαχίες και κυβερνά μόνος κι άνετος; Κι ο Καμμένος γιατί δεν αποτελεί πια «αξιόπιστο δεκανίκι»; Τι έκανε κι απώλεσε τον τίτλο; Να σκέφτηκε μήπως ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πως ο άνθρωπος που δεν διστάζει να καταγγέλλει σήμερα τους μέχρι και χθες συνοδοιπόρους και συνεργάτες του, δεν είναι το ασφαλές δεκανίκι που νόμιζε;

Μπορεί κάτι απ' όλα, μπορεί και όλα, αλλά μικρή σημασία έχει ποια είναι η αιτία. Εκείνο που μετράει είναι τι σχεδιάζει και πού το πάει ο Αλ. Τσίπρας μόλις μία εβδομάδα πριν ανοίξουν οι κάλπες. Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να το γνωρίζει ο καθένας μας πριν πάει να ψηφίσει. Αλλα περιθώρια για πολιτικές του είδους «βλέποντας και κάνοντας» δεν υπάρχουν. Η κυβερνητική σταθερότητα πρέπει να είναι δεδομένη και διασφαλισμένη και με βάση αυτήν να επιλέξει ο καθένας μας την κυβερνητική συνεργασία της προτίμησής του και έμμεσα αυτήν να στηρίξει.

Δικαίωμα του ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και του οιουδήποτε, είναι να αποφασίζει αν και με ποιον ή ποιους θα συνεργαστεί, αν οι συνθήκες το επιβάλουν. Αλλά και δικό μας δικαίωμα είναι να αξιώνουμε καθαρές λύσεις και καθαρά λόγια. Ιδιαίτερα απ' όσους φροντίζουν πολύ βολικά να λησμονούν ότι αν η χώρα δεν βυθίστηκε στην άβυσσο της χρεοκοπίας δεν οφείλεται στους επί χρόνια «συντρόφους» και «συναγωνιστές» του Τσίπρα, αλλά στους «παλιούς», τους «ξεπερασμένους» ή ό,τι άλλο σκαρφιστεί το επικοινωνιακό θράσος του κάθε λαϊκιστή πολιτικού.

Ολα παίζουν πλέον.

Βρισκόμαστε τόσο κοντά σε μια καταστροφή που θα μας καθυστερήσει για χρόνια ώστε να μπορούμε, επιτέλους, να αποπλύνουμε τις ιδεοληψίες, τον νοσηρό λαϊκισμό και τον φθόνο για τους καλύτερούς μας. Η ανοησία των κρατούντων υπήρξε ο πρόξενος των νέων δεινών που επισώρευσαν οι Λαφαζάνηδες, οι Στρατούληδες, ο εθνικός Οικονομολόγος και η Πασιονάρια της Βουλής. Ο κ. Λαφαζάνης δηλώνει σύμμαχο της ΛΑΕ τον κ. Σόιμπλε και όσους τόσο πολύ αγωνίστηκαν για την επιστροφή στη δραχμή. Λέτε μετά την εξαφάνιση των ΑΝΕΛ να τα ξαναβρούν μετεκλογικά οι κ. Τσίπρας και Λαφαζάνης; Ολα παίζουν πλέον. Δεν θα έβλαπτε βέβαια αν ο μέσος όρος μπορούσε να κινηθεί σε υψηλότερο επίπεδο από εκείνο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Αν και το οποιοδήποτε εκλογικό αποτέλεσμα, εφόσον είναι τίμιο, είναι δεσμευτικό, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα εκλογικά αποτελέσματα εξομοιώνονται ποιοτικά. Τι να πούμε, ότι ο γερμανικός λαός καλώς εξέλεξε τον Χίτλερ; Ως το ευπαθέστερο από τα πολιτεύματα η δημοκρατία χρειάζεται ηγεσίες με ιδιαίτερη αρετή και τόλμη. Εξίσου ενάρετη πρέπει να είναι και η εφεδρεία της αντιπολίτευσης. Αν θυμηθούμε τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης Σαμαρά το καλοκαίρι του 2014, θα καταλάβουμε την αποτυχία της Ν.Δ. στις κάλπες του Ιανουαρίου 2015. Θα ήταν ευχής έργον για το κόμμα του αν ο κ. Μεϊμαράκης επιτρέψει ή μάλλον προκαλέσει την ανανέωση της Ν.Δ., ενθαρρύνοντας άριστους της κοινωνίας να γίνουν μέλη και να περάσουν στις λίστες με την ευκαιρία των εκλογών. Ας μην ξεχνάμε ότι οι παλαιοί βουλευτές του κόμματος εθέρμαναν στον κόρφο τους τούς φωστήρες των ΑΝΕΛ. Και με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να εκφράσω την αποστροφή μου για όσους σκοπεύουν να μετατρέψουν τις εκλογές σε καζούρα κατά του συστήματος, εκλέγοντας άτομα διανοητικά ανεπαρκή.

Ο λαός έχει ανάγκη από κάποια μηνύματα ελπίδας.

Είναι αναμφισβήτητο ότι η εφαρμογή του τρίτου Μνημονίου περιορίζει δραματικά τα περιθώρια δράσης της όποιας κυβέρνησης αναλάβει να διαχειριστεί τις τύχες της χώρας την επομένη των εκλογών της 20ής Σεπτεμβρίου. Αλλά σε καμία περίπτωση η προβληματική αυτή πραγματικότητα δεν ακυρώνει την υποχρέωση των πολιτικών κομμάτων να αναζητήσουν τις καλύτερες δυνατές παρεμβάσεις για την άμβλυνση έστω των επιμέρους συνεπειών της υπό εξέλιξη κρίσης.

Αναμφισβήτητο είναι, επίσης, ότι ο λαός έχει ανάγκη από κάποια μηνύματα ελπίδας. Αλλά, προς Θεού, όχι ανεδαφικές μεγαλοστομίες και διαβεβαιώσεις που είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα μείνουν ανεκπλήρωτες υποσχέσεις. Το ξέρει, άλλωστε, ότι περιθώρια για θαύματα δεν υπάρχουν. Αλλά θέλει να ακούσει πως κάτι θα αλλάξει προς το καλύτερο. Και θέλει αυτό το «κάτι» να είναι σαφές και συγκεκριμένο.

Δυστυχώς δεν έχει να καταδείξει τέτοιες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια ο πολιτικός κόσμος της χώρας. Αυτός είναι και ο λόγος, άλλωστε, της δεδομένης αποστασιοποίησης μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης από την πολιτική και τους πολιτικούς. Μιας κατάστασης, δηλαδή, που δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί άλλο. Διότι αν από κοινού δεν προσπαθήσουμε λαός και κόμματα για ένα καλύτερο μέλλον, δεν έχουμε την παραμικρή ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Μια τέτοια κοινή προσπάθεια προϋποθέτει τη διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης ανάμεσα σε λαό και κόμματα. Αλλά η εμπιστοσύνη μόνο πάνω στην ειλικρίνεια μπορεί να εδραιωθεί. Και αυτή είναι που καλούνται να επιδείξουν κόμματα και υποψήφιοι στο διάστημα που απομένει μέχρι τη μεθεπόμενη Κυριακή. Ο απλός ψηφοφόρος θέλει να εμπιστευτεί και πάλι τους πολιτικούς εκπροσώπους του. Αλλά η εμπιστοσύνη δεν χαρίζεται. Κερδίζεται. Με την ειλικρίνεια και μόνο την ειλικρίνεια.

Δεύτερη φορά απάτη;

Η πανουργία της Ιστορίας εκδηλώνεται συχνά στη μακρά κοινωνικοπολιτική διάρκεια. Μια τέτοια εκδήλωσή της ήταν και η μετεωρική κίνηση του ΣΥΡΙΖΑ στο εγχώριο πολιτικό στερέωμα. Ενα μικρό αριστερό κόμμα εκμεταλλεύτηκε την κρίση και τα πολλαπλά διαλυτικά της αποτελέσματα και εκτοξεύτηκε στην κορυφή της πολιτικής πυραμίδας. Για να το πετύχει αυτό είπε στην παραλογισμένη κοινωνία ό,τι ήθελε να ακούσει. Αντί να μετασχηματίσει την οργή για την ανατροπή των σταθερών της ελληνικής κοινωνίας σε μια πολιτική διεξόδου από την κρίση με δίκαιη λιτότητα και να επαναπροσδιορίσει τις κατεστημένες ιδεολογίες και πρακτικές έπραξε το ακριβώς αντίθετο. Κατάγγειλε με βίαιο τρόπο το Μνημόνιο, τη μόνη υπαρκτή πρόταση για την υπέρβαση της κρίσης, λοιδόρησε και κατασυκοφάντησε όσους είχαν διαφορετική άποψη, αναπαρήγαγε συνωμοσιολογικές ερμηνείες και πλειοδότησε σε υποσχέσεις για επιστροφή στον απολεσθέντα παράδεισο των προηγούμενων ετών. Αρνήθηκε δηλαδή να αναστοχαστεί με μαρξικούς όρους τα αίτια της κρίσης και να συγκροτήσει ένα νέο αξιακό και παραγωγικό παράδειγμα.

Ομως ο φανταστικός υπέροχος κόσμος που κατασκεύασε και υποσχέθηκε προσέκρουσε στην αμείλικτη πραγματικότητα. Αποτέλεσμα δε του επτάμηνου πειράματός του ήταν η διαλυτική κρατική και οικονομική στασιμότητα και βέβαια ένα πολύ πιο βαρύ Μνημόνιο. Η διάσπαση που ακολούθησε ήταν αναμενόμενη. Αρκετοί αποχώρησαν εμμένοντας στις προηγούμενες κυρίαρχες ιδεοληπτικές δοξασίες. Η δε πλειοψηφία ομολογεί, με κυνική αφέλεια, ότι έκανε απλά κάποια λάθη και ζητά ξανά την ψήφο του λαού. Τα λάθη όμως δεν ήταν κάποια μικρά και ασήμαντα. Λάθος ήταν η ίδια η συγκροτητική ουσία της πολιτικής πρακτικής και ρητορικής που τον διόγκωσε και τον έφερε στην εξουσία.

Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ επιδεικνύει μια ανεύθυνη αμφισημία απέναντι στο δικό του Μνημόνιο και επιχειρεί να αλλάξει ρητορική. Εμφανίζεται ως εκφραστής του νέου και καλεί «να ξεμπερδεύουμε με το παλιό». Ως παλιό θεωρεί και καταγγέλλει τα σαράντα χρόνια της «διαφθοράς και διαπλοκής» όλης της μεταπολίτευσης. Η περίοδος αυτή σαφώς και είχε πολλές παθογένειες και σκοτεινές πλευρές. Ομως ήταν η πλέον δημοκρατική της ελληνικής ιστορίας και οικονομικά και πολιτισμικά η πλέον κοντινή στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ αστόχαστα αναπαράγει τον συνήθη ακροδεξιό λόγο για τη «διεφθαρμένη δημοκρατία» και τεχνηέντως αποσιωπά την ηγεμονία ενός ορισμένου «αριστερού» λόγου όλη αυτήν την περίοδο και των αντίστοιχων διεκδικητικών πρακτικών. Ο ΣΥΡΙΖΑ μεταλλάσσοντας πλέον τον εαυτό του προσπαθεί να συνεχίσει την εξαπάτηση του λαού. Είναι χρέος των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού που απέμειναν, να αποκαταστήσουν, κόντρα στον αριστερό αλλά και στον «ουδέτερο» τεχνοκρατικό λαϊκισμό του «νέου», το νόημα των λέξεων και της πολιτικής.

Λογαριάζουν ιδιοτελώς τους πολίτες μόνο σαν ψηφοφόρους,

Στα αυτονόητα συμπεριλαμβάνεται και η πείρα όλων μας στην Ελλάδα, τα τελευταία έξι τουλάχιστον χρόνια: Μας κυβέρνησαν όλες οι ιδεολογικές ετικέτες και ήταν όλες διαχειριστικές της μιας και μόνης κοινωνικής επιδίωξης: να συντηρηθεί ή να μεγιστοποιηθεί κατά το δυνατό (ή ακόμα και με παρανοϊκό υπερδανεισμό) η καταναλωτική ευχέρεια των ψηφοφόρων. Απέδειξαν όλα τα κόμματα ότι λογαριάζουν ιδιοτελώς τους πολίτες μόνο σαν ψηφοφόρους, απέδειξαν όλοι οι πολιτευόμενοι, μα απολύτως όλοι, ότι το πρώτο (ή το μόνο) που τους ενδιαφέρει είναι η επανεκλογή τους. Να επανεκλεγούν κερδίζοντας τις εντυπώσεις και οι εντυπώσεις κερδίζονται όταν υπόσχεσαι αύξηση εισοδημάτων, όχι θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα αποκαθιστούσαν κράτος λειτουργικό, κράτος δικαίου, κράτος πρόνοιας.

Ολα τα κόμματα, με όποια ιδεολογία κι αν προσπαθούν να ξεγελάσουν τους μειωμένης νοημοσύνης πολίτες, μόλις έγιναν κυβέρνηση μοίρασαν με τους συγκυβερνώντες τα ρουσφέτια (4-3-1), διόρισαν σε όλους τους διοικητικούς κόμβους των κρατικών θεσμών και των δημόσιων οργανισμών κομματικούς κλακαδόρους, ανέβασαν σε υπουργικούς θώκους μικρονοϊκά ή και γελοία άτομα ευρείας τηλεοπτικής «αναγνωρισιμότητας». Και ταυτόχρονα συνεχίζουν να ρητορεύουν τυποποιημένα ιδεολογήματα «σοσιαλιστικά», «φιλελεύθερα», «ριζοσπαστικώς αριστερά», «κεντρώα». Ξέρουν ότι μεγάλη μερίδα τάχα και πολιτών προσδένονται τυφλά και άλογα σε ένα κόμμα όπως και σε μια ποδοσφαιρική ομάδα – η ιδεολογική ετικέτα είναι το ακριβές ανάλογο της τυχαίας ονομασίας των κερδοσκοπικών αθλητικών εταιρειών.

Από τα κόμματα που συγκροτούν το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένα ανυπότακτο στη διαφημιστική λογική της οδοντόπαστας ή των απορρυπαντικών, λογική του κυνηγητού των εντυπώσεων. Σκεφθείτε τις ονομασίες των κομμάτων που διεκδικούν ή διεκδίκησαν την ψήφο μας: Τι ακριβώς, εκτός από παιχνίδι εντυπώσεων, δηλώνει η ονομασία «Νέα Δημοκρατία» ή «Λαϊκή Ενότητα» ή «Πολιτική Ανοιξη» ή «Ποτάμι» (το ζενίθ της ασυναρτησίας) ή «Χρυσή Αυγή» ή «Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός»; Ποιες κοινωνικές στοχεύσεις εξαγγέλλουν τέτοιοι τίτλοι, ποια ταυτότητα πεποιθήσεων και επιδιώξεων καταθέτουν;

Το τίμημα του ψεύδους για τον κ. Τσίπρα

Αν προσέξει κανείς τις ανόρεχτες προεκλογικές συγκεντρώσεις των κομμάτων θα διαπιστώσει μια σημαντική λεπτομέρεια που ίσως αποτελεί ένα δείγμα για τις διαθέσεις των πολιτών εν όψει της κάλπης. Στις ομιλίες του κ. Αλέξη Τσίπρα, διότι αυτές έχουν μια σημασία, δεν υπάρχει πια το πλήθος αλλά κυρίως απουσιάζει το πάθος των προηγούμενων αναμετρήσεων, όπως συνέβαινε τον Ιανουάριο και πολύ περισσότερο τον Ιούλιο στην τρέλα του όχι που έγινε ναι. Η διάλυση του κόμματος μετά την αλλαγή πορείας και τη διάσπαση που ακολούθησε φαίνεται πως διατρέχει οριζοντίως και καθέτως το ευρύτερο ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ. Αποχώρησαν τα πιο δραστήρια στελέχη, αλλά και όσοι έμειναν ιδιωτεύουν ή κινούνται χαλαρά χωρίς διάθεση σύγκρουσης και αναμέτρησης με τους πολιτικούς τους αντιπάλους.

Το έλλειμμα αυτό, ανεξαρτήτως των άμεσων συνεπειών στην καμπάνια του κόμματος, αντανακλά τις διαθέσεις όσων διαψεύσθηκαν τόσο γρήγορα και τόσο ηχηρά από τις υποσχέσεις του κ. Τσίπρα. Η απογοήτευση μεγαλώνει, καθώς έκανε το σκόπιμο λάθος να επιμένει στο ψέμα και πολλούς μήνες μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου και ενώ έβλεπε τη χώρα να καταρρέει μέρα με τη μέρα, εκείνος φλέρταρε με τα σενάρια της δραχμής. Αυτό το χάσμα στη σχέση του κ. Τσίπρα με τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις με την πλήρη ανατροπή των λεγομένων ποιοτικών χαρακτηριστικών. Η κατάσταση αυτή μάλιστα δείχνει να επηρεάζει ευθέως τον πρώην πρωθυπουργό, ο οποίος μοιάζει σκιά του εαυτού του. Μονίμως απολογείται και αδυνατεί να επιβάλει οιοδήποτε δίλημμα, ενώ δεν έχει βρει ένα σύνθημα που να αντέχει. Επιπροσθέτως η πολιτική αδυναμία τείνει να εξελιχθεί σε καταστροφή από τη στιγμή που έκανε το λάθος να περιορίσει το ενδεχόμενο συμμαχιών για την επόμενη μέρα με τους ΑΝΕΛ που καταρρέουν. Το όψιμο άνοιγμα που επιχειρεί φοβίζει παρά συγκινεί, ενώ εδραιώνει την υποψία ενδεχόμενης ήττας σε πεποίθηση και αυτό δημιουργεί αλυσιδωτές συνέπειες και ανεξέλεγκτες απώλειες. Αλλωστε ουδείς μπορεί να αποκρύψει ένα κλίμα παραίτησης που συνοδεύει τα περισσότερα στελέχη στις δημόσιες τοποθετήσεις τους. Στις δύο εβδομάδες που μένουν θα αποδειχθεί αν ο κ. Τσίπρας είναι σε θέση να αλλάξει τα δεδομένα ή να αποδεχθεί το μοιραίο, πληρώνοντας το τίμημα των επιλογών του.

Τι και γιατί θα ψηφίσουμε άραγε .

Οσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές και ο χρόνος πυκνώνει, μεγαλώνει ένα αίσθημα αδιεξόδου. Γι’ αυτό και αυξάνεται, από μια, πρώτη, εμπειρική παρατήρηση, ο αριθμός όσων δηλώνουν ότι «δεν θα ψηφίσουν». Αμφιθυμία, κόπωση, ματαιότητα, ματαίωση και ένας διαφορετικός θυμός. Τι και γιατί θα ψηφίσουμε άραγε τώρα που το ψευτοδίλημμα «μνημόνιο - αντιμνημόνιο» κατέρρευσε (μόνο κάποιοι αναχωρητές - σκηνίτες αρνούνται να το δουν), η οργή των δε εναντίον των μεν φαίνεται καθαρά πως δεν ήταν παρά μια βολική (αυτ)απάτη, ενώ οι χρήσιμοι «άλλοι» (ξένοι, δανειστές, μνημονιακοί, κ.ο.κ) αποχρωματίζονται; Για ένα πολιτικό σύστημα και ένα λαό που αρνιόταν να δει την πραγματικότητα ποια μεγαλύτερη τιμωρία από μια εκλογική αναμέτρηση που έχει ένα και μόνο αντικείμενο: τη διαχείριση αυτής ακριβώς της πραγματικότητας που προσπαθούσαμε να αποφύγουμε επαυξημένης μάλιστα, το τελευταίο οκτάμηνο, κατά μερικές δεκάδες δισ. ευρώ! Πίσω λοιπόν από την απαξίωση όσων δηλώνουν πως θα απόσχουν από τη συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση, της 20ής Σεπτεμβρίου, υπάρχει ένα ισχυρό κίνητρο: να μην αναλάβουν το μέρος της ευθύνης που τους αναλογεί για το τέλος των ψεμάτων.

Ασφαλώς και το ίδιο το πολιτικό σύστημα υπεκφεύγει ευσχήμως να κατονομάσει τα προβλήματα και να αναφέρει πιθανές -έστω και με αποκλίσεις- λύσεις που θα εφαρμόσει. Ασχολείται προεκλογικά με αυτό που ξέρει καλύτερα: να υπολογίζει συσχετισμούς δυνάμεων, να «απαντάει» στους εξυπνακισμούς του αντιπάλου, να σκιαμαχεί αντί να μονομαχεί για να εδραιώσει την πορεία της χώρας προς την ανάκαμψη. Είναι, πράγματι, αποκαλυπτική η τραγική ειρωνεία αυτών των εκλογών. Θα μπορούσαν να αποφευχθούν, γίνονται για τους λάθος λόγους, αλλά όσο φεύγει το προπέτασμα καπνού και αναδύονται καθαρές, χωρίς άλλες ψευδαισθήσεις δηλαδή, οι γραμμές του χρεοκοπημένου τοπίου, προβάλλει και το μέγεθος της κρισιμότητάς τους. Η συμμετοχή είναι συνειδησιακά υποχρεωτική. Τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου και του ευρωπαϊκού προσανατολισμού είναι δεδομένα, δοκιμασμένα, με την αποτυχία να βαραίνει στη ζυγαριά. Ομως αυτά υπάρχουν, με αυτά θα πορευτούμε. Κλείνοντας πεισματικά τα μάτια ή γυρίζοντας επιδεικτικά την πλάτη και αναθέτοντας τη διακυβέρνηση της χώρας στην επιλογή των «άλλων», ένα πράγμα μόνο υπερασπιζόμαστε: τον διαρκώς θυματοποιημένο, ανικανοποίητο και ανεύθυνο εαυτούλη.

Αυτούς χρειάζεται ο τόπος.

Είναι περίπου δεδομένο, με βάση τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις, ότι το κύριο μήνυμα της κάλπης της 20ής Σεπτεμβρίου θα είναι η υποχρέωση του όποιου κόμματος καταλάβει την πρώτη θέση ν' αναζητήσει με ποιον ή ποιους θα συμπράξει, προκειμένου από κοινού να διασφαλίσουν την αναγκαία για την ομαλή πορεία του τόπου κυβερνητική σταθερότητα.

Αλλά αν αυτή είναι η βασική προϋπόθεση για τη σύμπραξη ευρύτερων κοινωνικών δυνάμεων στη λήψη και τη στήριξη των δύσκολων αποφάσεων που η νέα κυβέρνηση θα χρειαστεί να πάρει, εξίσου σημαντική θα είναι και η επιλογή εκείνων που θα κληθούν να στελεχώσουν την κυβέρνηση. Γιατί στις δύσκολες ώρες που ζούμε, το τιμόνι της χώρας θα πρέπει να είναι στα χέρια ανθρώπων που μπορούν πραγματικά να προσφέρουν στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων και όχι εκείνων που απλώς κρίνονται ότι είναι κομματικά ή πολιτικά χρήσιμοι.

Αδιαμφισβήτητη απόδειξη αυτής της ανάγκης είναι τα μέτρα και οι αποφάσεις που ανακοινώθηκαν από τους συναρμόδιους για το μεταναστευτικό ζήτημα υπουργούς. Το γεγονός ότι είχαν ελάχιστα μόνο εικοσιτετράωρα στη διάθεσή τους για να μελετήσουν τις παραμέτρους του προβλήματος, δεν τους εμπόδισε να διαμορφώσουν ένα σοβαρό σχέδιο δράσης που, αν μη τι άλλο, θ' αξιοποιήσει τους εγκαταλειμμένους κοινοτικούς πόρους, θα περιορίσει την ανεξέλεγκτη εισβολή στα νησιά μας και θ' αποτρέψει τις δυσάρεστες παρενέργειές της σε βάρος του τουρισμού μας.

Μακάρι το παράδειγμα αυτό ν' αποτελέσει τον κανόνα για τον σχηματισμό της όποιας κυβέρνησης κληθεί να διαχειριστεί τις τύχες του λαού και του τόπου. Το μοντέλο των κομματικά αρεστών δυστυχώς έχει επανειλημμένα αποτύχει τα τελευταία χρόνια. Είναι πια η ώρα για τους ικανούς και καταξιωμένους. Αυτούς χρειάζεται ο τόπος.

Δελτίο θυέλλης

Με μετεωρολογικούς όρους η εικόνα που δίνει η Ευρωζώνη στις αρχές Σεπτεμβρίου θα διαβαζόταν ως δελτίο θυέλλης. Σε επικοινωνιακό όμως επίπεδο εξακολουθεί να κυριαρχεί μια επίφαση σταθερότητας και ακινησίας, μια ψευδαίσθηση ότι η μονομερής λιτότητα που έχει επιβάλει η Γερμανία στους εταίρους της είναι μια δεδομένη και μη αμφισβητήσιμη σταθερά.

Αύριο, στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, οι κεντρικοί τραπεζίτες θα διαπιστώσουν και επισήμως ότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν έφερε μέχρι στιγμής αποτελέσματα, δεν τόνωσε τη ζήτηση και συνεπώς δεν απομάκρυνε τον κίνδυνο εγκλωβισμού της Ευρωζώνης σε σπιράλ αποπληθωρισμού. Πρόκειται για προαναγγελθείσα έκπληξη, καθώς από τη μια μεριά ο Ντράγκι δημιουργεί ρευστότητα 60 δισ. τον μήνα και από την άλλη η προσαρμογή στο πλαφόν 3% των ελλειμμάτων που προβλέπει το Δημοσιονομικό Σύμφωνο ακυρώνει την όποια προσδοκώμενη επίδραση της ποσοτικής χαλάρωσης.

Με άλλα λόγια, αν η ΕΚΤ έχει φθάσει στην εξάντληση των ορίων της παρέμβασής της, η ευθύνη τώρα είναι στις πολιτικές ηγεσίες, που ή θα αμφισβητήσουν το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, ή θα αποδεχθούν ως αναπόφευκτη μια ύφεση μακράς διαρκείας στην Ευρωζώνη σαν αυτή που έπληξε την Ιαπωνία μετά το 1990. Την ίδια στιγμή η Γαλλία, με τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας Μακρόν στη Suddeutsche Zeitung επαναφέρει όχι μόνον την πρόταση Ολάντ για κυβέρνηση της Ευρωζώνης, αλλά για συνολική επανίδρυσή της, με έναν υπερεπίτροπο που θα συντονίζει την οικονομική, κοινωνική και δημοσιονομική πολιτική των 19, στη βάση της αρχής ότι τα ισχυρά κράτη θα βοηθούν τα πιο αδύναμα.

Τα παραπάνω βρίσκονται στους αντίποδες του σχεδίου Σόιμπλε για αφαίρεση από την Επιτροπή των αρμοδιοτήτων ελέγχου εφαρμογής των Συνθηκών ώστε να μην υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης αποκλίσεων από τη δημοσιονομική λιτότητα, αλλά αυτόματη επιβολή κυρώσεων από μια ανεξάρτητη Αρχή. Είναι φανερό ότι Παρίσι και Βερολίνο περιχαρακώνονται προληπτικά για μια μεγάλη αντιπαράθεση, που προσδιορίζεται ότι θα ξεσπάσει μέσα στο 2016. Την 1.1.2016 την προεδρία της ΕΕ την αναλαμβάνει η Ολλανδία, και διάχυτη είναι πεποίθηση ότι θα πάρει την ευθύνη με κάποια πρωτοβουλία του Ντάισελμπλουμ να προωθήσει το σχέδιο Σόιμπλε. Θα έχουν προηγηθεί τα όποια μηνύματα από τις εκλογές σε Πορτογαλία και Ισπανία, και βέβαια η σκληρή ενδοευρωπαϊκή αντιπαράθεση εντός του 2016 θα επηρεάσει αποφασιστικά το δημοψήφισμα στη Βρετανία αλλά και τις εκλογές στη Γαλλία και τη Γερμανία την άνοιξη και το φθινόπωρο του 2017 αντίστοιχα.

Δυο γάιδαροι μάλωναν σε ξένο αχυρώνα.

Το ξέρουμε όλοι πόσο αρέσουν σε εμάς τους Ελληνες τα παραμύθια. Οπως ξέρουμε και πόσο εύκολα σπεύδουμε συχνά-πυκνά να ερμηνεύουμε σύμφωνα με τις επιθυμίες μας ακόμη και άσχετα γεγονότα και καταστάσεις. Το δόγμα του «κίτρινου Τύπου» πως «αν οι απόψεις μας δεν συμφωνούν με τα γεγονότα, τόσο το χειρότερο για τα γεγονότα» αποτελεί συχνά τον κανόνα για πολλούς. Και τελευταίο θύμα αυτού του κανόνα είναι εκείνο το δύσμοιρο 62% του δημοψηφίσματος που τελικά κατάντησε κάτι σαν περιουσιακό στοιχείο που οι διαζευχθέντες τσιπραϊκοί και λαφαζανικοί διεκδικούν ο καθένας για λογαριασμό του.

Φυσικά για την περίπτωση ισχύει το γνωστό ότι «δυο γάιδαροι μάλωναν σε ξένο αχυρώνα». Τα έχουμε ξαναπεί άλλωστε. Στα μπάσταρδα ερωτήματα μπάσταρδες απαντήσεις παίρνεις. Ας έβαζαν, αν τολμούσαν, ως ερώτημα το «ευρώ ή δραχμή» ή το «ναι σε νέο Μνημόνιο ή όχι» για να ξέρει και ο πολίτης τι απάντηση να δώσει. Αλλά να λέει το 62% «όχι σε ένα σχέδιο μέτρων που έχει αποσυρθεί» και να αποφαίνεται ο Τσίπρας ότι αυτό το 62% τον εξουσιοδότησε να κάνει νέα διαπραγμάτευση και να υπογράψει ένα σκληρότερο πρόγραμμα σημαίνει πως ή μας θεωρεί ηλιθίους ή διακατέχεται από επικίνδυνες για την ψυχική ισορροπία του ψευδαισθήσεις.

Αλλωστε, καμιά σημασία δεν έχουν πια οι όποιες αλχημείες επιχειρούν να τσουβαλιάσουν τις ψήφους των χρυσαυγιτών, των λαφαζανικών, του ΚΚΕ αλλά και άλλων και να τις εκχωρήσουν στον οιονδήποτε. Γιατί από το δημοψήφισμα και μέχρι τώρα έχει κυλήσει πολύ νερό στ' αυλάκι και πάμε σε εκλογές με τον λαό να αγωνιά για το μέλλον του και να θέλει να ακούσει πέντε σοβαρά λόγια για τις προοπτικές και τις δυνατότητες που υπάρχουν. Τι φαντασιώνεται ο καθένας ή με ποιες ψευδαισθήσεις ζει, λίγο τον απασχολεί. Και καλό θα είναι να το καταλάβουν αυτό οι διεκδικούντες την ψήφο των πολιτών. Ούτε στον Ιανουάριο, ούτε στον Απρίλιο, ούτε καν στον Ιούλιο είμαστε. Κι ας μη γελιέται ο μέχρι πρότινος πρωθυπουργός. Ποτέ άλλοτε κόμμα δεν έβλαψε τόσο πολύ τον τόπο σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και ποτέ άλλοτε πολιτικό ίνδαλμα δεν αποκαθηλώνεται προτού καλά καλά μεσουρανήσει.