Πέμπτη 22 Νοεμβρίου 2012

Καλό είναι να αγοράζουμε προϊόντα του τόπου μας.

Είναι κάτι ανάμεσα σε μόδα και ανάγκη, σε ιδεολογία και σπέκουλα. Μιλάω για την εμπορεύσιμη ή αγοραία ελληνικότητα και τις σχετικές ρεκλάμες που πληθαίνουν συνεχώς. Δεν πρόκειται για ανάμνηση του «Ο επιμένων ελληΝΙΚΑ», αλλά για επανεμφάνισή του με μελοδραματικότερους όρους: Αγοράστε ελληνικά προϊόντα, εμείς πουλάμε αυθεντικά ελληνικά, και να οι σημαιούλες, και να οι εμβατηριακές προτροπές...
Καλό είναι να αγοράζουμε προϊόντα του τόπου μας. Αρκεί να είναι καλά. Και, επιπλέον, να είναι καλοί στις συναλλαγές τους όσοι τα εμπορεύονται, από την πρώτη πηγή ώς το μπακάλικο. Διότι το πρόβλημα με τις καμπάνιες ελληνικότητας είναι μόνιμο: Καλούμαστε να αγοράσουμε όχι προϊόν αλλά σύμβολο, μια Ιδέα, το πιστοποιητικό πως είμαστε πατριώτες. Καλούμαστε να κρίνουμε αν κάτι αξίζει τα λεφτά του βάσει εθνοϊδεολογίας και όχι με γνώμονα την ποιότητά του: «Το αγοράζω, καλό ή καλό, επειδή είναι ελληνικό». Αλλά έτσι δεν πάμε πουθενά. Οπως δεν πήγαμε και στο παρελθόν, με παρόμοιες καμπάνιες. Και δεν πήγαμε πουθενά γιατί όσα παρουσιάζει σαν αυτονόητα η διαφήμιση δεν είναι και τόσο αυτονόητα. Η προβαλλόμενη εξίσωση ελληνικό = ποιοτικό, δυστυχώς ισχύει μόνο στα ανυπόληπτα μαθηματικά της ιδεοληψίας. Και στα ίδια μαθηματικά έχει αντίκρισμα η «ταυτότητα» Ελλην έμπορος = τίμιος έμπορος. Το ξέρουμε πως, όσο εθνοπρεπές σκόντο κι αν κάνουμε, οι εξισώσεις αυτές δεν αληθεύουν καλά και σώνει. Φυσικά και παράγει εξαιρετικά προοϊόντα η Ελλάδα - κρασιά, τσίπουρα, λάδια, τυριά, αλλαντικά, παπούτσια, αρώματα, κρόκους, σπιρουλίνες, κρεατικά. Και φυσικά έχουμε όφελος όταν τα προτιμάμε. Μόνο που υπάρχουν και κάποιες άλλες εντελώς αφύσικες «φυσικότητες». Η φυσικότητα των μεσαζόντων πρώτη και χειρότερη, εξαιτίας της οποίας το ελληνικό γάλα είναι φτηνότερο στη Γερμανία παρά εδώ. Η φυσικότητα της κουτοπονηριάς έπειτα, αφού όσοι μας προσηλυτίζουν στην αγορά ελληνικών προϊόντων, εμφανίζοντάς τη σαν εθνικό καθήκον, δεν νοιάζονται για το δικό τους καθήκον: Να μειώσουν ελαφρώς τις τιμές (να μειώσουν δηλαδή ελαφρότατα τα κέρδη τους), ώστε να έχουν το δικαίωμα να μας κάνουν μαθήματα φιλοπατρίας.