Ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά την προσχώρησή του στα μνημόνια μοιάζει μετέωρος.

Το αποτύπωμα της κρίσης δεν είναι εμφανές μόνο στην οικονομία, αλλά και στο κομματικό σύστημα. Το άλλοτε ισχυρό ΠΑΣΟΚ μετατράπηκε σε σκιά του εαυτού του. Ο δεύτερος πυλώνας του παλιού δικομματισμού, η ΝΔ, βιώνει, καιρό τώρα, υπαρξιακή κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά την προσχώρησή του στα μνημόνια μοιάζει μετέωρος. Το Ποτάμι φαίνεται να βαλτώνει στα θολά νερά του. Οι ΑΝΕΛ μένουν αμετακίνητοι στον εθνολαϊκισμό τους, ενώ η Χρυσή Αυγή κερδίζει ένα, όχι ευκαταφρόνητο, σταθερό εκλογικό ακροατήριο με νεοναζιστικές απόψεις.

Κυβέρνηση και αντιπολίτευση συνεχίζουν να πολιτεύονται με συνταγές του παρελθόντος. Παλιά και νέα κόμματα υιοθετούν παρωχημένο πολιτικο-ιδεολογικό οπλοστάσιο. Ομνύουν στον λαϊκισμό και στις πελατειακές πρακτικές. Για να διατηρήσουν ή να αυξήσουν την πελατεία τους -ιδιαίτερα τα δύο μεγάλα κόμματα- επιδιώκουν την πολυσυλλεκτικότητα. Ομως αυτή δεν ενισχύει, όπως άλλοτε, την εμβέλεια και τη δύναμη του λόγου τους, ούτε την ελκυστικότητά τους. Απλώς τα καθιστά μηχανισμούς εξυπηρέτησης και εξισορρόπησης αντιτιθέμενων επιδιώξεων. Η ετερογένεια είναι το κοινό χαρακτηριστικό των φορέων του νέου δικομματισμού. Εξαιτίας αυτής ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ μετατράπηκαν σε άμορφα και ασπόνδυλα σχήματα. Στερούνται καθαρής, διακριτής ταυτότητας. Ο λόγος τους συνιστά συνονθύλευμα απόψεων, ιδεών, εκφράσεων. Η στρατηγική τους δεν εδράζεται σε συγκεκριμένο, θεμελιωμένο σχέδιο.

Κορυφαίο παράδειγμα ετερογένειας είναι η διάσταση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Αλ. Τσίπρα, έπειτα από τη στροφή του τελευταίου στον ρεαλισμό. Η μετεξέλιξη του κυβερνώντος κόμματος αποδεικνύεται δύσκολο εγχείρημα. Δέσμιο ιδεοληψιών και αγκυλώσεων δεν συγχρονίζεται με τη ζώσα πραγματικότητα. Αν και ο πρωθυπουργός δεν έχει αφομοιώσει ακόμη την ανατοποθέτησή του, η απόστασή του από το κόμμα και τους υπουργούς του είναι εμφανής, ακόμη και μετά την αποκόλληση των δραχμιστών. Στη ΝΔ, από την άλλη, το πρόβλημα αναδείχθηκε με την εκλογή νέου προέδρου.

Η συνύπαρξη κεντροδεξιών, φιλελεύθερων, αναχρονιστικών, ακόμη και ακροδεξιών δυνάμεων, τη μετέτρεψε σε πολιτικό χυλό. Η απουσία διαλόγου για ζητήματα φυσιογνωμίας, πολιτικής και στρατηγικής επιτείνει την κρίση εκπροσώπησης. Την ετερογένειά της ενισχύουν περαιτέρω τα φέουδα, οι βαρονίες και οι μεσσιανισμοί. Ετσι εξηγείται γιατί η Ελλάδα δεν κατάφερε ακόμη να απεξαρτηθεί από τα μνημόνια. Αντιθέτως η Πορτογαλία, που μπήκε στη συνέχεια, βρίσκεται ήδη σε τροχιά ανάπτυξης. Το πολιτικό της σύστημα λειτούργησε ως προωθητική δύναμη επιδεικνύοντας την απαιτούμενη βούληση και προσαρμογή.