Γιατί το 2014 δεν είναι 1981

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 12:32

Πολλοί προεξοφλούν ότι αν οδηγηθούμε σε εκλογές και βγει νικητής ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό που θα δούμε δεν θα είναι τίποτα περισσότερο από μια επανάληψη του 1981, όταν ο Ανδρ. Παπανδρέου έκανε ριζική στροφή, εγκαταλείποντας ριζοσπαστικά συνθήματα όπως «Εξω από την ΕΟΚ», «Εξω από το ΝΑΤΟ», «Εξω οι βάσεις». Η σύγκριση των δύο εποχών είναι απολύτως λανθασμένη. Τότε η Ελλάδα είχε μόλις ενταχθεί στην ΕΟΚ και η οικονομία της ήταν πολύ λιγότερο συνδεδεμένη με την ευρωπαϊκή. Διέθετε το δικό της νόμισμα, είχε απόλυτη δυνατότητα άσκησης νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής και δεν είχε περιορισμούς από τις Βρυξέλλες στο όριο των ελλειμμάτων. Το χρέος της χώρας ανερχόταν στο 28,4% του ΑΕΠ. Αυτά τα δεδομένα έδιναν στον Ανδρέα Παπανδρέου το περιθώριο κινήσεων. Ακολουθώντας επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, αύξησε μισθούς και συντάξεις, εκτόξευσε τις δημόσιες δαπάνες, έκανε αθρόες προσλήψεις στο Δημόσιο, διόγκωσε το χρέος. Δίχως να υπολογίζονται οι μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτών των επιλογών, το ΠΑΣΟΚ ενίσχυσε τη λαϊκή του υποστήριξη. Η αύξηση των εισοδημάτων (δίχως να εξετάζεται το «πώς» και το «γιατί») σε συνδυασμό με το ότι είχε δοθεί τέλος στο καθεστώς των πολιτικών διακρίσεων και «ο χωροφύλακας δεν ήταν πια έξω από το σπίτι», έκανε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού να νιώθουν ότι η «αλλαγή έγινε». Το γεγονός ότι δεν έφυγαν οι βάσεις και μείναμε στο ΝΑΤΟ, πέρασε σε δεύτερη μοίρα. Οσο για την έξοδο από την ΕΟΚ, τα χρήματα που έρρεαν από τα κοινοτικά ταμεία σκέπασαν το σύνθημα για αποδέσμευση. Ο Ανδρέας Παπανδρέου για να αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα στο ισοζύγιο και στην ανταγωνιστικότητα προχώρησε σε δύο υποτιμήσεις της δραχμής (15,5% τον Ιανουάριο του 1983, με υπουργό Οικονομίας τον Γ. Αρσένη, και 15% τον Οκτώβριο του 1985 στο πλαίσιο του σταθεροποιητικού προγράμματος του Κ. Σημίτη).

Σήμερα, όσοι λένε «εντάξει θα βγει ο Τσίπρας και θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί και αυτός» ξεχνούν μερικά βασικά πράγματα (πέραν των τεράστιων διαφορών της προσωπικότητας του Ανδρέα Παπανδρέου με αυτή του Αλέξη Τσίπρα).

Ο Αλ. Τσίπρας, σε μια εποχή που η ελληνική οικονομία είναι απολύτως εξαρτώμενη από τη διεθνή, έχει τάξει άμεση βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, αυξήσεις μισθών και συντάξεων και αύξηση των δημοσίων δαπανών. Και αυτό δίχως να έχει την παραμικρή δυνατότητα δημόσιου δανεισμού, με αυστηρό έλεγχο των δημοσιονομικών και του προϋπολογισμού από την Ευρωζώνη, με άσκηση της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και με ανοιχτό το πρόβλημα χρηματοδότησης της χώρας. Η γρήγορη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των πολιτών είναι η μεγαλύτερη υπόσχεσή του. Για να γίνουν πράξη όλα αυτά, δηλώνει κατηγορηματικά ότι θα προχωρήσει σε κατά μέτωπον αντιπαράθεση με την ηγεσία της Ε.Ε. και του ΔΝΤ.

Το 1981, ο Ανδρ. Παπανδρέου, γνώστης του διεθνούς περιβάλλοντος, προχώρησε σε αλλαγές στο εσωτερικό, οι οποίες του εξασφάλισαν λαϊκή υποστήριξη και κάλυψαν την υπαναχώρηση από τις υποσχέσεις του για σύγκρουση με την ΕΟΚ και τις ΗΠΑ, αντιλαμβανόμενος πλήρως τις συνέπειες που θα υπήρχαν για τη χώρα. Σήμερα ο Αλ. Τσίπρας υπόσχεται συγκρούσεις στο εξωτερικό, που θα του επιτρέψουν να υλοποιήσει όσα υπόσχεται στο εσωτερικό. Το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή, απ’ ό,τι έκανε ο Ανδρέας Παπανδρέου.