Τι θέλουμε εμείς οι πολίτες;

Το εκλογικό σύστημα επιδρά στο κομματικό σύστημα. Αυξάνεται ή μειώνεται ο αριθμός των κομμάτων, αλλά κυρίως αυξάνεται ή μειώνεται ο αριθμός των κομμάτων που έχουν δυναμικό συνεργασίας ή/και των κομμάτων «εκβιαστών». Επειδή οι εκλογές δεν γίνονται μόνο για να βγουν απλά αντιπρόσωποι στη Βουλή αλλά για να προκύψει κυβέρνηση, η ύπαρξη πολλών κομμάτων χωρίς εκ των προτέρων δέσμευσή τους για συνεργασίες μοιραία αυξάνει τους «εκβιαστές». Κόμματα διατεθειμένα να συμπράξουν (με ανταλλάγματα) με όποιον τους χρειάζεται για να φτάσει στο ποθητό αποτέλεσμα. Αν ο ανταγωνισμός είναι διαυγής -π.χ. ανταγωνίζονται ο πόλος της Δεξιάς και ο πόλος της Αριστεράς- τότε συμμαχούν για τον σχηματισμό κυβέρνησης κόμματα του ενός πόλου.

Οπως γινόταν στη Γερμανία με τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Φιλελεύθερους ή τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους. Αν ο ανταγωνισμός είναι πιο σύνθετος και ο αριθμός των κομμάτων αυξάνεται τα πράγματα μπλέκονται. Συνήθως καταλήγουμε με την αναλογική, για να λυθεί το θέμα διακυβέρνηση, σε συνασπισμό των μεγαλύτερων κομμάτων. Αν υπάρχουν πολλοί «εκβιαστές», τα κόμματα με δυναμικό συνεργασίας -όπως οι Φιλελεύθεροι ή οι Πράσινοι στο παράδειγμα- προσπαθούν να απαλλαγούν από αυτούς που ανά πάσα στιγμή μπορεί για το δικό τους συμφέρον να προκαλέσουν κρίση.

Στο ελληνικό κομματικό σύστημα για να απαλλαγούμε από τους «εκβιαστές» και να αυξήσουμε αυτούς που έχουν δυναμικό συνεργασίας, ο μόνος δρόμος είναι να προβλέψουμε δύο γύρους με εκ των προτέρων κυβερνητικά μπλοκ με διακριτά κόμματα στο εσωτερικό τους. Τουλάχιστον ηθικά, ένα κόμμα που συμμετέχει σε κάποιο συνασπισμό δεν θα μπορεί να αλλάξει εκ των υστέρων πλευρά και πιθανόν να μην αρκεί η αριθμητική του δύναμη. Ασε που την άλλη φορά θα καταδικαστεί από όσους το ψήφισαν.

Χωρίς εκ των προτέρων δεσμεύσεις όποια άλλη λύση (π.χ. το 42% που για τις δημοτικές εκλογές είχε πολλαπλά καταδικαστεί και εισάγεται στην Ιταλία) μπορεί να προσφέρει μόνο την επιβίωση και τον σχηματισμό κομμάτων «εκβιαστών» και τη μείωση των κομμάτων με δυναμικό συνεργασιών. Είναι λογικό τα κόμματα να μη θέλουν να αλλάξει το κομματικό σύστημα. Ο καθένας είναι εχθρικός σε αλλαγές οι οποίες δεν ξέρει πού θα τον οδηγήσουν. Ομως οι εκλογές γίνονται για τη διακυβέρνηση της χώρας -ασφαλώς από κόμματα- και όχι για την επιβίωση των κομμάτων ή την πολιτική επιβίωση των προσώπων. Αφελές ερώτημα: τι θέλουμε εμείς οι πολίτες;