Η κρίση του δικομματισμού.

Το Brexit, εκτός των άλλων συνεπειών του, φωτίζει δραματικά την κρίση του πιο παλαιού και ανθεκτικού δικομματικού συστήματος στη Δύση, μια κρίση συνολική, καθώς Συντηρητικοί και Εργατικοί είναι ταυτόχρονα σε περιδίνηση. Την ίδια ώρα στην απέναντι ακτή της Μάγχης, στη Γαλλία, ο δικομματισμός αμφισβητείται με διαφορετικούς όρους και συνθήκες.

Αν κάτι έχει παρατείνει τεχνητά τον βίο του δικομματισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Γαλλία είναι οι εκλογικοί νόμοι:

• Στη Βρετανία πλειοψηφικό σε μονοεδρική περιφέρεια με έναν γύρο.

• Στη Γαλλία πλειοψηφικό σε μονοεδρική περιφέρεια με δύο γύρους. Αν δεν υπήρχε το εκλογικό σύστημα, τόσο το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν στη Γαλλία όσο και το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου του Φάρατζ θα είχαν τουλάχιστον την τελευταία τετραετία βαρύνουσα παρουσία στα Κοινοβούλια των χωρών τους και η ακροδεξιά λαϊκίστικη αντισυστημική τους ατζέντα από κραυγή ετερόκλητης διαμαρτυρίας θα είχε γίνει συνιστώσα προγράμματος διακυβέρνησης ή κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης.

Στη Βρετανία σήμερα προβάλλει μια σκληρή αλήθεια, ότι τα δύο ιστορικά κόμματα εξουσίας δεν είναι μόνον οριζόντια διασπασμένα ως προς την ΕΕ, αλλά εφ' όλης της ύλης, και έτσι εύλογα τίθεται το ερώτημα αν πέραν του διαδόχου του Κάμερον και της αντοχής ή αποχώρησης του Κόρμπιν, το ζητούμενο είναι η επιβίωση των δύο μεγάλων κομμάτων έστω και σε προσχηματικό ενιαίο πλαίσιο. Ο δικομματισμός ουδέποτε στο παρελθόν αμφισβητήθηκε ταυτόχρονα, καθώς στις αρχές της δεκαετίας του '20 το Εργατικό Κόμμα αντικατέστησε τους Φιλελεύθερους ως δεύτερό κόμμα δίπλα στους Συντηρητικούς. Στη Γαλλία μέχρι στιγμής η επέλαση της Λεπέν έχει οδηγήσει σε ασύντακτη κατάρρευση την εκλογική βάση των Σοσιαλιστών και τείνει να διαμορφώσει έναν εκ των πραγμάτων νέο αλλά προσωρινό, μεταβατικό δικομματισμό άκρας δεξιάς και Δεξιάς - Κεντροδεξιάς.

Τα εκλογικά συστήματα Γαλλίας - Βρετανίας έχουν διαμορφωθεί για να καθιστούν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, την αμφισβήτηση του δικομματισμού. Ομως η ακραία ανελαστικότητα, την οποία διαμορφώνουν σε περίοδο κρίσης, όπως σήμερα, εντείνουν τη δυναμική της αμφισβήτησης, η οποία, καθώς δεν μπορεί σταδιακά να αποκτήσει την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση που δικαιούται, από ρεύμα διαμαρτυρίας μετατρέπεται σε παλιρροϊκό κύμα ανατροπής.

Το πρόβλημα του φιλοευρωπαϊκού τμήματος της βρετανικής ελίτ δεν είναι οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο, που έδειξαν κατανόηση και προθυμία για οποιαδήποτε φόρμουλα απονεύρωσης ή και παράκαμψης του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Το πρόβλημα είναι η επίγνωση του ότι αν δεν σεβαστούν την ξεκάθαρη λαϊκή εντολή για Brexit, τότε θα έχουν δώσει τη χαριστική βολή στο δικομματικό σύστημα της χώρας.