Η κατάσταση περιπλέκεται ψυχολογικά .

Λέγεται συχνά πως μόνο μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να περάσει τα μεταρρυθμιστικά μέτρα που θα ήθελε να περάσει μια δεξιά ή κεντρώα κυβέρνηση. Δεν ξέρω αν αυτός ο, ας πούμε, άγραφος νόμος έχει διεθνή ισχύ ή αφορά αποκλειστικά και μόνο τη χώρα μας. Οπωσδήποτε όμως, η σημερινή κυβέρνηση (με τη διαφορά, βέβαια, ότι δεν είναι αμιγώς αριστερή αλλά περιέχει και μια γραφική ακροδεξιά) τον επιβεβαιώνει. Τα μέτρα του περυσινού καλοκαιριού και, κυρίως, αυτά που ψήφισαν μόνοι τους οι 153 των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ το βράδυ της Κυριακής θα είχαν προκαλέσει αλυσιδωτούς κοινωνικούς σεισμούς, αν τα είχαν ψηφίσει οι λεγόμενοι «Σαμαροβενιζέλοι». Το ξέρουμε, το ζήσαμε στα αρχικά μνημόνια.

Ισως είναι απλώς ζήτημα ψυχολογίας: Το εν Ελλάδι ισχυρό αριστερό ανακλαστικό βρίσκεται σε εγρήγορση μονάχα όταν απέναντί του έχει εξουσία μη αριστερή. Αλλιώς βυθίζεται σε έναν εφησυχασμό.

Για να είμαστε δίκαιοι, ταραχές προκλήθηκαν την Κυριακή, πορείες έγιναν, το κέντρο ερήμωσε, ενώ τα μέτρα ασφαλείας εκ μέρους της αριστερής –κατά βάση– κυβέρνησης ήταν πρωτοφανή και καυτηριάστηκαν ποικιλοτρόπως. Ομως, κακά τα ψέματα, νωθρότητα χαρακτήρισε αυτές τις αντιδράσεις. Μάλλον, για να είμαστε και πάλι δίκαιοι, ήταν κόπωση, όχι νωθρότητα. Από το 2008, η οργή στέρεψε· στρέφεται πλέον προς τα μέσα, γίνεται κάτι σαν κατάθλιψη.

Αυτή η κατάθλιψη έχει να κάνει και με το γεγονός πως όσοι πίστεψαν ότι οι Τσίπρας-Παππάς θα έσκιζαν μνημόνια, θα έπαιζαν νταούλια και η Ευρώπη θα χόρευε, θα ανέβαζαν το αφορολόγητο στις 12.000 ευρώ, θα καταργούσαν τον ΕΝΦΙΑ, θα τιμούσαν το βροντερό «Οχι» στο περυσινό δημοψήφισμα κ.ο.κ., διαψεύστηκαν οικτρά. Πού όρεξη για διαμαρτυρίες τώρα και σε τι να ελπίσουν;

Υπάρχει μια απάντηση: Σε μιαν «ηρωική έξοδο» από την Ευρωζώνη. Γι’ αυτό και, ενώ τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ μειώνονται, έχει παρατηρηθεί αυξητική τάση υπέρ της δραχμής. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως τώρα, σε αυτήν τη φάση τουλάχιστον, «παίζει» ευρώ, οπότε η κατάσταση περιπλέκεται, ψυχολογικά τουλάχιστον.

Ο ψυχολογικός παράγοντας έχει τη σημασία του, καθώς για πολύ από όλο αυτό τον κόσμο που στήριξε ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ έως τουλάχιστον τον Ιανουάριο του 2015, το ψυχολογικό αδιέξοδο είναι τεράστιο κι ας χαμογελάει στα υπουργικά συμβούλια ο πρωθυπουργός. Ισως να έχει και ο ίδιος συνειδητοποιήσει, επιτέλους, ότι η έξοδος από το ευρώ είναι μια αυταπάτη. Η ύστατη αυταπάτη όσων κάποτε τον πίστεψαν και τώρα έχουν στραφεί στις κινήσεις Λαφαζάνη, Κωνσταντοπούλου ή απλώς επέστρεψαν στην παλιά, καλή ΑΝΤΑΡΣΥΑ και τα συναφή.

Δεν είναι όλα όμως ψυχολογία. Διότι για αυταπάτες μίλησε την Κυριακή και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη Βουλή. «Κατηγορήστε μας για αυταπάτες, όχι για ψέματα», είπε χαρακτηριστικά. Τι είναι τούτο τώρα; Ρεαλισμός ή θράσος; Ρεαλισμό δεν είχε ποτέ του· αν είχε, η χώρα δεν θα είχε υποστεί την περιπέτεια του 2015 και τις συνέπειές της. Αντίθετα, το θράσος περίσσευε. Το προκλητικό θράσος ενός πολιτικού που τροφοδότησε αυταπάτες και τροφοδοτήθηκε από αυτές. Μάλλον, αν σε κάτι υπήρξε ικανός, ήταν στην καλλιέργεια και πώληση αλυσίδας από αυταπάτες. Τώρα πια που τις αποποιείται, κατά δήλωσή του, ύστατο αποκούμπι και του ιδίου για τη διατήρηση της εξουσίας είναι μόνον αυτό: Το ψέμα.