Δελτίο θυέλλης

Με μετεωρολογικούς όρους η εικόνα που δίνει η Ευρωζώνη στις αρχές Σεπτεμβρίου θα διαβαζόταν ως δελτίο θυέλλης. Σε επικοινωνιακό όμως επίπεδο εξακολουθεί να κυριαρχεί μια επίφαση σταθερότητας και ακινησίας, μια ψευδαίσθηση ότι η μονομερής λιτότητα που έχει επιβάλει η Γερμανία στους εταίρους της είναι μια δεδομένη και μη αμφισβητήσιμη σταθερά.

Αύριο, στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, οι κεντρικοί τραπεζίτες θα διαπιστώσουν και επισήμως ότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν έφερε μέχρι στιγμής αποτελέσματα, δεν τόνωσε τη ζήτηση και συνεπώς δεν απομάκρυνε τον κίνδυνο εγκλωβισμού της Ευρωζώνης σε σπιράλ αποπληθωρισμού. Πρόκειται για προαναγγελθείσα έκπληξη, καθώς από τη μια μεριά ο Ντράγκι δημιουργεί ρευστότητα 60 δισ. τον μήνα και από την άλλη η προσαρμογή στο πλαφόν 3% των ελλειμμάτων που προβλέπει το Δημοσιονομικό Σύμφωνο ακυρώνει την όποια προσδοκώμενη επίδραση της ποσοτικής χαλάρωσης.

Με άλλα λόγια, αν η ΕΚΤ έχει φθάσει στην εξάντληση των ορίων της παρέμβασής της, η ευθύνη τώρα είναι στις πολιτικές ηγεσίες, που ή θα αμφισβητήσουν το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, ή θα αποδεχθούν ως αναπόφευκτη μια ύφεση μακράς διαρκείας στην Ευρωζώνη σαν αυτή που έπληξε την Ιαπωνία μετά το 1990. Την ίδια στιγμή η Γαλλία, με τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας Μακρόν στη Suddeutsche Zeitung επαναφέρει όχι μόνον την πρόταση Ολάντ για κυβέρνηση της Ευρωζώνης, αλλά για συνολική επανίδρυσή της, με έναν υπερεπίτροπο που θα συντονίζει την οικονομική, κοινωνική και δημοσιονομική πολιτική των 19, στη βάση της αρχής ότι τα ισχυρά κράτη θα βοηθούν τα πιο αδύναμα.

Τα παραπάνω βρίσκονται στους αντίποδες του σχεδίου Σόιμπλε για αφαίρεση από την Επιτροπή των αρμοδιοτήτων ελέγχου εφαρμογής των Συνθηκών ώστε να μην υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης αποκλίσεων από τη δημοσιονομική λιτότητα, αλλά αυτόματη επιβολή κυρώσεων από μια ανεξάρτητη Αρχή. Είναι φανερό ότι Παρίσι και Βερολίνο περιχαρακώνονται προληπτικά για μια μεγάλη αντιπαράθεση, που προσδιορίζεται ότι θα ξεσπάσει μέσα στο 2016. Την 1.1.2016 την προεδρία της ΕΕ την αναλαμβάνει η Ολλανδία, και διάχυτη είναι πεποίθηση ότι θα πάρει την ευθύνη με κάποια πρωτοβουλία του Ντάισελμπλουμ να προωθήσει το σχέδιο Σόιμπλε. Θα έχουν προηγηθεί τα όποια μηνύματα από τις εκλογές σε Πορτογαλία και Ισπανία, και βέβαια η σκληρή ενδοευρωπαϊκή αντιπαράθεση εντός του 2016 θα επηρεάσει αποφασιστικά το δημοψήφισμα στη Βρετανία αλλά και τις εκλογές στη Γαλλία και τη Γερμανία την άνοιξη και το φθινόπωρο του 2017 αντίστοιχα.