Αποτελεί κρίσιμη παράμετρο τώρα που αρχίζει η αντικειμενικά καθοριστική χρονιά για τη χώρα να γίνει η ορθή διάγνωση της πραγματικότητας, ούτως ώστε να ληφθούν οι ενδεδειγμένες αποφάσεις.
Το πρώτο και κύριο συμπέρασμα είναι ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου όχι μόνο έχασε ευκαιρίες, αλλά είτε εκ προθέσεως είτε εξ αμελείας –αδιάφορο, με βάση το αποτέλεσμα– οδήγησε τη χώρα σε σημείο εξαιρετικά δύσκολο. Τα κυριότερα σημεία της ευθύνης της εντοπίζονται στο ότι, αν και ανέλαβε τη διακυβέρνηση υπονομευμένη από τους προκατόχους της, αντέδρασε με μεγάλη καθυστέρηση και, κυρίως, δεν διαπραγματεύτηκε. Ενώ επαίρονται ότι ήταν συντελεστές της απόφασης για τη δημιουργία του μηχανισμού στήριξης, δεν αντιλαμβάνονται πως αυτό έγινε και καθυστερημένα αλλά και με αμυντικά αντανακλαστικά.
Αποτέλεσμα ήταν η χώρα να βρίσκεται στο καναβάτσο. Και, με την πλάτη συνεχώς στον τοίχο, να μην έχει περιθώρια διαπραγμάτευσης και στη συνέχεια, κατά τις περιόδους, δηλαδή, εκταμίευσης των δόσεων. Ο πυρήνας του προτεινόμενου προγράμματος είχε ορισμένους ορθούς προγραμματικούς στόχους. Η μείωση της σπάταλης, ο εξορθολογισμός του δημόσιου τομέα, η κατάργηση άχρηστων οργανισμών, η πάταξη της φοροδιαφυγής αποτελούσαν και αποτελούν αδήριτες ανάγκες όχι μόνο για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, αλλά και για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.
Δεν υπήρχε, όμως, ούτε μία πρόνοια για την αναπτυξιακή διάσταση του προγράμματος. Κι όσες υπήρχαν –για παράδειγμα, οι αποκρατικοποιήσεις– πήγαν «άπατες», εξαιτίας της ανεπάρκειας των κυβερνώντων. Όλ’ αυτά, σε συνδυασμό με την ομολογημένη και από τους ίδιους αναποτελεσματικότητα και την έλλειψη πολιτικής βούλησης, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα.
Το δεύτερο συμπέρασμα που εύκολα εξάγεται είναι ότι απεδείχθη πως η περίφημη ιδιωτική πρωτοβουλία σε σημαντικότατο βαθμό ήταν ο μεγάλος ευνοημένος της στρεβλής λειτουργίας του Ελληνικού Δημοσίου. Αν μία φορά πρέπει να μειωθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων, τουλάχιστον στο δεκαπλάσιο είναι απαραίτητο να αλλάξουν οι σχέσεις και ο τρόπος συναλλαγής των ιδιωτών με το Δημόσιο. Έτσι θα χτυπηθούν σε μεγάλο βαθμό η διαφθορά, η διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, μεγάλο μέρος της φοροδιαφυγής και θα βοηθηθεί σημαντικά η ανάπτυξη.
